درمان درد ساعد دست با لیزر، تحریک الکتریکی، تزریق کورتیزون و ورزش
ساعد از دو استخوان زند زیرین و زند زبرین تشکیل می‌شود که در طول ساعد تا محل اتصال به مچ دست ادامه دارند. ساعد به دلیل موقعیتی که دارد، در دامنه‌ی وسیعی از حرکات دست یا بازو شرکت دارد. در نتیجه آسیب دیدن یا ناراحتی ساعد تاثیر قابل توجهی بر توانایی حرکتی بازو می‌گذارد و عملکرد روزمره بیمار را مختل می‌کند.
فهرست مطالب
دلایل درد ساعد
ساعد از چند عضله، سطحی و مجاور تشکیل می‌شود. ساختارهای ساعد نیز، مانند اکثر بخش‌های بدن با تاندون و رباط به هم متصل می‌شود. درد ساعد دلایل مختلفی دارد که متداول‌ترین آنها عبارت است از:
- آسیب دیدگی: آسیب‌های حادی مانند زمین خوردن باعث شکستگی یکی از استخوان‌های ساعد یا آسیب دیدن رباط‌ها و تاندون‌ها می‌شود.
- استفاده بیش از حد و نامناسب: بعضی ورزش‌ها، مانند تنیس و بعضی گونه‌های وزنه‌برداری فشار شدیدی را به عضلات ساعد وارد می‌کند و باعث کشیدگی آنها می‌شود. کار کردن طولانی مدت با رایانه موجب کشیدگی عضلات ساعد می‌شود که به آسیب دیدگی مکرر کشیدگی (RSI) موسوم است. درد ناشی از RSI به دلیل رواج یافتن کار با رایانه در حال تبدیل شدن به یکی از عارضه‌های شایع در محیط کار است.
- گیرافتادگی عصب: تحت فشار قرار گرفتن عصب‌ها درد، بی‌حسی یا احساس گزگز در ناحیه آسیب دیده یا دور آن را به دنبال دارد. گیرافتادگی عصب پی‌آمد طیف وسیعی از سندرم‌های مختلف است که ساعد را درگیر میکنند. از شایع‌ترین این سندرم‌ها می‌توان به سندرم تونل کارپال اشاره کرد.
- آرتریت: آرتریت (لینک به مقاله آرتروز) یا بیماری التهابی مفصل، مچ دست یا آرنج را درگیر می‌کند و موجب احساس درد شدید در ساعد می‌شود.
- ابتلا به عارضه‌های دیگر: ابتلا به بعضی عارضه‌ها مانند آنژین احساس درد در ساعد را به دنبال دارد.
نشانه های درد ساعد
التهاب شایع‌ترین علامت درد ساعد است که با درد، قرمزی و ورم ساعد همراه است. درد ساعد باعث بروز علائم مختلف در آرنج، مچ دست و دست یا اطراف این ناحیه‌ها می‌شود. دیگر علائم درد ساعد عبارت است از:
- گرم شدن ساعد
- ضعف یا کاهش قدرت گیرندگی دست
- نبض یا ضربان زدن
- سوزش
- خشکی و گرفتگی که بعد از خوابیدن تشدید می‌شود.
- احساس درد شدید هنگام تلاش برای استفاده از مچ دست، آرنج یا ساعد
- ناتوانی در تحمل وزن روی ساعد، مچ دست یا آرنج
- بی‌حسی مچ دست، دست، انگشتان یا آرنج
- ایجاد برآمدگی روی ساعد
- احساس سایش هنگام حرکت دادن تاندون
تشخیص علت درد ساعد
پزشک سوالاتی را درباره علائم از بیمار می‌پرسد، برای مثال سوال می‌کند که علائم چه زمانی و چگونه شروع شده و چه فعالیت‌های علائم را بهبود می‌دهد یا تشدید می‌کند. همچنین پزشک پرونده پزشکی بیمار را بررسی می‌کند و ساعد و مفصل‌های اطراف را معاینه می‌کند. چنانچه پزشک احتمال ابتلا به تاندونیت بدهد، دستور آزمایش‌های تصویربرداری تشخیصی، مانند ام آر آی یا رادیوگرافی را برای تایید تشخیص اولیه می‌دهد.
روش‌های درمان درد ساعد
R.I.C.E
استراحت، یخ، باندپیچی و بالا گذاشتن، صرف نظر از علت درد ساعد، متداول‌ترین و قدیمیترین درمان اکثر موارد درد ساعد به شمار می‌آید.
کاهش فعالیت
کاهش فعالیت‌های مربوط به ساعد به بهبودی تاندون، رباط، عضله، استخوان یا عصب آسیب دیده کمک می‌کند. البته بیمار باید به جای بی‌حرکت نگه داشتن مطلق ساعد برای مدتی طولانی، هر چند وقت یک بار به ساعد استراحت بدهد. اما چنانچه درد ساعد پی‌آمد آسیب ورزشی باشد، ورزش کردن تا زمان فروکش کردن کامل درد ممنوع خواهد بود.
ماساژ
ماساژ یک روش عالی برای شل کردن عضلات و تسهیل روند بهبود ساعد آسیب دیده، دردناک یا خسته است. حتی اگر ساعد بیش از حد برای ماساژ دادن ملتهب باشد، ماساژ دادن شانه‌ها و بالای کمر کمک قابل توجهی به تسکین درد ساعد خواهد کرد.
آتل و مچ بند
مهم نیست که علائم شامل التهاب، ضعف و بی‌حسی می‌شود یا فقط محدود به درد است، در هر صورت بستن آتل و مچ‌بند از عضلات، تاندون‌ها و استخوان‌های آسیب دیده حمایت می‌کند. البته بستن طولانی مدت آتل خطرناک است، چون آتل عضلات را تحلیل می‌برد. به همین دلیل بهتر است، هنگام استفاده از آتل برای درمان عارضه‌های مزمن محتاط باشید.
داروهای بدون نسخه
بعضی داروهای بدون نسخه (OTC) از قبیل موارد زیر، علائم درد ساعد را تسکین می‌دهد:
- داروهای مسکن ضدالتهاب مانند ایبوپروفن (ادویل)، استامینوفن (تایلنول) و سدیم ناپروکسین (الیو)
- لوسیون، کرم و اسپری بی‌حسی حاوی مواد شیمیایی بی‌حس کننده مانند لیدوکائین و بنزوئین
- اسپری، تونیک یا کرم بی‌حسی نوروپاتی حاوی عامل‌های بی‌حسی یا مسکن‌های گیاهی مانند کپسایسین، نعناع، منتول یا وینترگرین
نوردرمانی
تحریک زیستی نوری درمانی غیرتهاجمی است که در آن از انرژی نور یا نور مادون قرمز نزدیکی استفاده می‌شود که باعث می‌شود، بافت‌های بدن واکنش‌های زیست شیمیایی پیچیده‌ی خاصی را نشان دهند که در اصل به التیام بافت‌های آسیب دیده کمک می‌کند. متخصصین فیزیوتراپی، طب فیزیکی و طب ورزشی از لیزر و LEDs برای درمان طیف وسیعی از درد و آسیب‌های مزمن و حاد اسکلتی ـ عضلانی استفاده میکنند.
طب سوزنی
طب سوزنی جریان خون را در عضلات خسته افزایش می‌دهد و موجب می‌شود که سموم جمع شده در بافت‌ها و عضلات آزاد شود. چند جلسه طب سوزنی بدون مصرف دارو به التیام عضلات آسیب دیده کمک می‌کند و درد را تسکین می‌دهد.
تحریک الکتریکی عصب از روی پوست ( Tens)
دستگاه تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (Tens) تنظیمات مختلفی دارد که با استفاده از آن می‌توان دامنه‌ی (شدت) تحریک را با کنترل کردن ولتاژ، جریان و پهنای هر پالس کنترل کرد. الکترودها با توجه به محل درد، روی ناحیه‌های خاصی از بدن گذاشته می‌شود. جریان برق از راه الکترودها به پوست می‌رسد و گذرگاه‌های عصبی خاصی را تحریک می‌کند. در نتیجه‌ی این تحریک احساس گزگز یا ماساژی تولید می‌شود که حس درد را کاهش می‌دهد. چنانچه از دستگاه Tens طبق دستورالعمل T.E.N.S. استفاده شود، این درمان غیردارویی ایمن و غیرتهاجمی می‌تواند با موفقیت درد را تسکین دهد. دستگاه تنس برای بهبود کیفیت زندگی بیماران و آرام کردن دردشان به کار برده می‌شود.
تزریق استروئید
استروئید برای درمان مشکلات متعدد دست و بازو، مانند نقاط ماشه‌ای ، تاندونیت ، سندرم تونل کارپال ، آرتریت، آرنج تنیس‌بازان و التهاب تاندون روتاتور کاف تزریق می‌شود. در این تزریق‌ها معمولاً از ترکیبی از کورتیزون و داروی بی‌حسی استفاده می‌شود. کورتیزون استروئیدی است که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود و یک عامل ضدالتهابی قوی است. کورتیکواستروئید معمولاً باعث انقباض و آهسته شدن می‌شود. این استروئیدها با استروئیدهای آنابولیکی که ورزشکاران آنها را برای تقویت عضلات و افزایش عملکرد مصرف میکنند، تفاوت دارد.
نتایج تزریق کورتیزون
اثر تزریق استروئید بعد از چند روز مشخص می‌شود و مزایای آن برای هفته‌های متمادی پابرجا است. البته نتایج تزریق برای تمام بیماران و برای درمان تمام عارضه‌ها یکسان نیست. برای درمان بعضی عارضه‌ها یک تزریق کافی است؛ حال آن که درمان عارضه‌های دیگر به چندین تزریق نیاز دارد. هیچ قاعده تعریف شده‌ای برای تعیین تعداد تزریق‌ها وجود ندارد. پزشکان تعداد محدودی از این تزریق‌ها را انجام می‌دهند، چون تکرار بیش از حد تزریق کورتیزون به تاندون‌ها و یا غضروف آسیب می‌زند.
عوارض تزریق کورتیزون
از شایع‌ترین عوارض تزریق استروئید با اصطلاح flare یا شعله‌ور شدن درد یاد می‌شود. این درد یک تا دو روز بعد از تزریق ادامه دارد و برای تسکین آن میتوانید از یخ استفاده کنید با به ناحیه تزریق استراحت بدهید. دیگر عوارض جانبی تزریق کورتیزون شامل موارد زیر می‌شود:
- بالا رفتن قند خون بیماران دیابتی به مدت چند روز
- نازک شدن پوست
- روشن شدن رنگ پوست در ناحیه تزریق: این تغییر رنگ در بیمارانی که پوست تیره دارند، شایع‌تر است.
- ضعیف شدن تاندون‌ها: احتمال پارگی تاندون‌های ضعیف شده بالاتر است.
- واکنش‌های آلرژیک: بیماران به ندرت به استروئید حساسیت نشان می‌دهند.
یکی از مشکلات جدی‌تر و البته نادر تزریق استروئید، عفونت است، به ویژه اگر تزریق داخل مفصل انجام شده باشد. چنانچه متوجه قرمزی، درد شدید یا داغ شدن محل تزریق شدید، یا اگر بعد از تزریق دچار تب 38.3 درجه سانتیگراد شدید، حتماً با پزشک معالجتان تماس بگیرید.
ورزش برای کاهش درد ساعد
پزشکان گاهی اوقات تمرینهای کششی و تقویتی را برای تسکین درد ساعد توصیه میکنند. البته هیچگاه نباید ورزش درمانی را بدون اجازه پزشک شروع کنید، چون ممکن است آسیب دیدگی با انجام تمرینهای نامناسب تشدید شود. میتوانید کمپرس سرد بعد از ورزش روی بازو بگذارید تا ورم و ناراحتی احتمالی کمتر شود.
کشش اکستنسور مچ دست
این حرکت کششی تنش و کشیدگی ناشی از درد ساعد را کاهش می‌دهد، به ویژه اگر علت درد ساعد سندرم تونل کارپ باشد. برای انجام این حرکت به روش زیر عمل کنید:
- بازو را از شانه رو به بیرون دراز کنید و به موازات زمین نگه دارید. دستتان را بچرخانید تا کف دست رو به پایین قرار بگیرد.
- همان طور که مچ دست را خم کرده‌اید، بازوی کشیده شده را با دست دیگر رو به پایین و به سمت بدن فشار دهید. در این حالت باید کششی را در بالای دست و ساعد احساس کنید.
- بازویتان را اندکی به سمت داخل بچرخانید تا کشش بیشتری را حس کنید.
- 20 ثانیه در این حالت بمانید.
- حرکت را 5 بار برای هر سمت تکرار کنید.
چرخش مچ دست
چرخش مچ دست حرکت ساده‌ای است که به حداقل وسایل نیاز دارد و عضلات ساعد را تقویت می‌کند.
- یک قوطی کنسرو را در دستتان بگیرید و آن را در سطح شانه به گونه‌ای نگه دارید که کف دست رو به بالا باشد.
- مچ دست و بازویتان را بچرخانید تا کف دست رو به پایین قرار بگیرد.
- چرخش رو به بالا و پایین دست را چند بار تکرار کنید.
- این حرکت را در سه نوبت 10 مرتبه‌ای انجام دهید.
اگر انجام دادن این حرکت در حالتی که بازوهایتان کشیده است، برایتان بسیار دردناک بود، میتوانید بنشینید و آرنج را روی ران بگذارید.
خم کردن ساعد
هرچند این حرکت تاحدی شبیه حرکت کرل عضله دوسر بازو است، اما تمرکز در این حرکت بر روی کشش ساعد است.
- صاف بایستید و بازوها را کنار بدن قرار دهید.
- بازوی راست را تا جایی رو به بالا خم کنید که کف دست شانه را لمس کند. اگر دستتان به شانه نمی‌رسد، دست را تا جایی که میتوانید به شانه نزدیک کنید.
- 30 ـ 15 ثانیه در این حالت بمانید.
- دست را پایین بیاورید و حرکت را 10 بار تکرار کنید.
- تمرین را برای بازوی دیگر نیز تکرار کنید.
پیشگیری از درد و آسیب دیدگی ساعد
انجام دادن تمرینهای مناسب به بهبود ساعد کمک می‌کند. ورزش منظم با تاکید بر دست و ساعد، قدرت، انعطاف‌پذیری، استقامت و دامنه حرکتی را افزایش می‌دهد. اما تمرینهای اشتباه و نامناسب، برای مثال وزنه برداری بدون کشش و ماساژ کافی، درد شدیدی را به دنبال خواهد داشت. در طول کار یا بعد از مدت طولانی نشستن به خودتان استراحت بدهید، بلند شوید، راه بروید و بازوهایتان را تاب دهید. در حالت نشسته یا ایستاده ساعدها را بکشید، دستها را ماساژ دهید و حرکت چرخشی ملایم شانه‌ها را انجام دهید. همان طور که در حال کار هستید، چند لحظه به خودتان استراحت بدهید، عضلات کتف را به هم فشار بدهید، قفسه سینه را منبسط کنید و چند نفس عمیق بکشید.
مشاوره رایگان