استخوانها یا مهرهها که ستون فقرات را تشکیل میدهند بسیار مستحکم هستند ، اما بعضی اوقات مهرهها نیز ممکن است مانند هر استخوان دیگری در بدن دچار شکستگی شوند. شکستگی مهره معمولاً به دلیل مشکلاتی از قبیل: پوکی استخوان (بیماری که باعث ضعف استخوانها میشود) ، زمین خوردن یا سقوطهای بسیار سخت ، فشار بیش از حد و یا نوعی صدمه جسمی ایجاد میشود.
هنگامی که مهرهای در ستون فقرات تخریب شده و دچار فروپاشی شود ، میگویند آن مهره دچار شکستگی فشاری شده است. این نوع شکستگی معمولا در مهرههای صدری ستون فقرات (قسمت میانی ستون فقرات) به خصوص در مهرههای صدری پایینی رخ میدهد.
علل شکستگی فشاری مهرهها
شکستگی فشاری در ستون فقرات معمولاً در مهرههای پایینی مهرههای صدری (T11 و T12) و اولین مهره از مهرههای کمری (L1) رخ میدهد. دلیل واحدی برای شکستگی فشاری مهرهها وجود ندارد ، اگرچه کلمه فشاری خود نشاندهنده آن است که شکستگی به دلیل وارد آمدن فشار بیش از حد بر استخوان ایجاد شده است. اگر استخوان ضعیفتر از آن باشد که بتواند فشار طبیعی وارد بر خود را تحمل کند ، ممکن است به فشار زیادی نیاز نباشد تا بدنه مهره فرو بریزد. بیشتر استخوانهای سالم میتوانند فشار زیادی را تحمل کنند و ستون فقرات هم میتواند برای جذب شوک و فشار خم شود. اما اگر نیرویی که به مهرهها وارد میشود بیش از حد توان آنها باشد ، ممکن است یک یا چند مهره دچار شکستگی شوند. برای آن که تصویر بهتری از شکستگی در ذهن خود ایجاد کنید میتوانید، خم شدن یک مداد را در نظر بگیرید. اگر به یک مداد فشار وارد کنید، کمی خم میشود و وقتی فشار از بین برود، مداد دوباره به جای خود برمیگردد. با این حال، اگر مداد را خیلی خم کنید و فشار بیشتر از نقطه شکست آن باشد، مداد ترک برداشته یا از هم جدا میشود. به همین ترتیب، میزان شکستگی و فروپاشی مهرهها بستگی به میزان فشاری دارد که مهرهها میتوانند تحمل کنند.
پوکی استخوان
یکی از دلایل عمده شکستگی فشاری ، پوکی استخوان است. این بیماری باعث میشود استخوانها نازک شوند، غالباً تا حدی نازک و ضعیف که نتوانند فشار طبیعی را تحمل کنند. استخوانهایی که نازک و ضعیف شدهاند ممکن است طی فعالیتهای طبیعی دچار فروریختن شده و این به شکستگی فشاری در ستون فقرات منجر شود. در حقیقت، شکستگی فشاری مهرهها شایعترین نوع شکستگی در اثر پوکی استخوان است. چهل درصد از کل زنان تا سن 80 سالگی حداقل یک بار دچار این نوع شکستگی خواهند شد. این نوع شکستگی مهره میتواند شکل و استحکام ستون فقرات را برای همیشه تغییر دهد. این شکستگیها معمولاً خود به خود بهبود یافته و درد ناشی از آنها از بین میرود. با این حال، در صورتی که استخوان خرد شده به خوبی التیام پیدا نکند ، ممکن است درد ادامه یابد.
در موارد شدید پوکی استخوان، کارهایی به سادگی خم شدن به جلو ممکن است باعث “خرد شدن” یا شکستگی فشاری مهرهها شود. این نوع از شکستگی مهره، به خصوص در خانمهای مسن، باعث کوتاه شدن قد و خم شدن کمر میشود. در این اختلال (که به آن کیفوز یا “گوژ پشتی” گفته میشود) ستون فقرات رو به بالا خم شده و باعث میشود شانهها به سمت جلو چرخیده و قسمت بالای پشت بزرگ و برآمده به نظر برسد.
ضربه و تروما
وارد آمدن ضربه و آسیب به مهرههای ستون فقرات نیز ممکن است منجر به شکستگیهای خفیف یا شدید شود. چنین ضربههایی ممکن است در اثر سقوط ، نیروی که در اثر پریدن به ستون فقرات وارد میشود، تصادفات رانندگی یا هر رویدادی که فشاری بیشتر از نقطه شکست بر ستون فقرات وارد کند ایجاد شود.
متاستاز ( پخش شدن) سرطان
یکی دیگر از دلایل شکستگی مهرهها متاستاز سرطان به آنها است. متاستاز اصطلاحی است که به گسترش سلولهای سرطانی به مناطق دیگر بدن اطلاق میشود. استخوانهای ستون فقرات یکی از مناطق شایعی هستند که بسیاری از انواع سرطان ممکن است به آنها متاستاز کنند. شکستگیهای فشاری در ستون فقرات که بدون دلیل یا به دلایلی جزئی ایجاد میشوند ، ممکن است اولین نشانه از متاستاز یک سرطان ناشناخته در ستون فقرات باشد. در این موارد، سرطان با از بین بردن بخشی از مهرهها ، باعث میشود استخوانها ضعیف و ضعیفتر شوند تا جایی که دچار شکستگی و فرو ریختن شوند. این مساله نشانه آن است که چیزی در داخل استخوانها در جریان است که به آنها آسیب میرساند.
علائم شکستگی فشاری
اگر شکستگی در اثر یک ضربه یا فشار ناگهانی و شدید ایجاد شود ، احتمالاً فرد در ناحیه کمر ، پاها و بازوهای خود درد شدیدی احساس خواهد کرد. اگر شکستگی به اعصاب ستون فقرات آسیب برساند، ممکن است در این مناطق احساس ضعف یا بیحسی نیز ایجاد شود. اگر فروپاشی و شکستن استخوان تدریجی باشد مانند شکستگیهای ناشی از نازک شدن استخوان درد معمولاً ملایمتر خواهد بود. تا زمانی که استخوان واقعاً شکسته نشود، ممکن است فرد به هیچ وجه دردی احساس نکند.
قبل از اینکه پزشک بتواند مشکل را تشخیص داده و یک برنامه درمانی برای بیمار طراحی کند ، لازم است به طور کامل از سابقه پزشکی او آگاه شود و یک معاینه بدنی کامل انجام دهد. دلایل داخلی احتمالی زیادی برای این مساله وجود دارد. تشخیص این که چه چیزی علت این مساله هست و چه چیزی نه اهمیت زیادی دارد. بعد از اینکه پزشک دیدگاه بهتری نسبت به عاملی که باعث ناراحتی بیمار شده پیدا کرد، ممکن است انجام برخی آزمایشات تشخیصی را نیز توصیه کند.
درمان
شایعترین روشهای درمانی برای شکستگی فشاری مهرههای صدری عبارتند از: داروهای مسکن، کاهش فعالیت و استفاده از بریس. در موارد نادری نیز ممکن است انجام عمل جراحی ضروری باشد.
داروهای مسکن
استفاده صحیح از داروهای مسکن خفیف میتواند درد را کاهش دهد. با این حال ، به یاد داشته باشید که داروها به بهبود شکستگی کمکی نمیکنند. این داروها صرفا به کنترل درد کمک میکنند.
کاهش فعالیت
اکثر افرادی که دچار شکستگی فشاری مهره میشوند به احتمال زیاد مجبور میشوند فعالیتهای عادی خود را محدود کنند. در چنین مواردی لازم است بیمار از هرگونه فعالیت و ورزش شدید خودداری کرده و قطعا از بلند کردن اشیاء سنگین یا هر کار دیگری که ممکن است فشار بیش از حدی بر مهرههای شکسته وارد کند پرهیز نماید. اگر بیمار سالخورده باشد ، پزشک ممکن است لازم ببیند بستری شود. استخوانهای مسنتر زمان بیشتری برای التیام و بهبودی لازم دارند و معمولا از استخوانهای جوانتر نازکتر و ضعیفتر هستند. بیماران باید درمان این نوع شکستگی را مثل هر شکستگی استخوان دیگری ، با دقت و جدیت پیگیری کنند.
استفاده از بریس
یکی دیگر از روشهای رایج درمان برخی از انواع شکستگیهای فشاری مهره ، استفاده از بریس است. پزشک ممکن است برای بیمار یک بریس محافظ مهرههای ستون فقرات (که اغلب به آن آرتز پشت میگویند) تجویز کند. این نوع آرتز از پشت و ستون مهرهها پشتیبانی کرده و حرکت فرد را محدود میکند. دقیقاً مانند عملکردی که یک بریس بازو برای شکستگی بازو دارد. بریس به خوبی شکلدهی و قالبریزی شده تا کاملا با بدن بیمار مطابقت پیدا کند ، مثل گچ گرفتن که برای شکستگیهای دیگر انجام میشود. بریسهای مورد استفاده برای درمان شکستگیهای فشاری ستون فقرات به گونهای طراحی شدهاند که مانع از خم شدن بیمار به سمت جلو میشوند. این بریسها ستون فقرات را در حالت کاملا کشیده قرار میدهند (یعنی بیشتر از حالت طبیعی یا صاف). این امر باعث میشود بیشتر فشار از روی بدنه مهره شکسته رفع شده و موجب بهبود یافتن مهرهها میشود. این بریس همچنین از مهرهها محافظت کرده و تخریب بیشتر مهرهها را متوقف میکند.
شکستگی مهره معمولاً حدود سه ماه طول میکشد تا کاملاً بهبود یابد. برای بررسی روند بهبود ، احتمالاً هر ماه تصویربرداری اشعه ایکس انجام خواهد شد.
فیزیوتراپی
با بهبود یافتن ستون فقرات ، ممکن است فیزیوتراپیست از بیمار بخواهد تمرینات تحمل وزن (مانند پیاده روی یا تنیس) و یا تمرین با وزنه انجام دهد. این تمرینات باعث تقویت استخوانها میشوند.
شکستگی مهره ممکن است به بد شکلی یا ضعیف شدن وضعیت ستون فقرات منجر شود، به خصوص اگر چندین شکستگی ایجاد شده باشد (مشکلی که معمولا در اثر پوکی استخوان ایجاد میشود). بیمار به خاطر شکستگی مهرهای که دارد به جلو خم شده یا قوز میکند، اما این باعث میشود استخوانها کاملا در راستای صحیح خود بهبود پیدا نکنند. همچنین ، گرد کردن پشت و قوز کردن باعث میشود فشار بیشتری به ستون فقرات وارد شده و خطر شکستگیهای بعدی ستون فقرات افزایش پیدا کند. یک فیزیوتراپیست میتواند به بیمار کمک کند تا دوباره یاد بگیرد (یا برای اولین بار بیاموزد) که وضعیت بدنی خوبی داشته باشد.
بسته به نیاز هر بیمار ، فیزیوتراپیست ممکن است به او کمک کند تا “فعالیتهای روزانه” خود را بهتر انجام دهد. در واقع کارهایی که هر فرد به طور روزمره انجام میدهد ، اما بعد از شکستگی مهره ممکن است انجام آنها مشکل باشد. به عنوان مثال ، بعد از شکستگی مهره ، بیمار باید بهترین حالتی که میتواند از رختخواب خارج شود (یعنی حالتی که کمترین درد را ایجاد کند) را یاد بگیرید.
یکی از مهمترین مواردی که همواره باید در مورد فیزیوتراپی به یاد داشت این است که: برنامههای فیزیوتراپی با در نظر گرفتن شرایط خاص هر بیمار به صورت فردی طراحی میشوند و بنابراین بیماران باید برای به دست آوردن بیشترین نتایج برنامه درمانی خود را دقیقاً آن رعایت کرده و به فیزیوتراپیست خود اطلاع دهند چه تمرینات و روشهایی برایشان موثر بوده و چه مواردی چندان تاثیری نداشتهاند.
جراحی
در اکثر موارد شکستگی فشاری مهره، به ندرت ممکن است نیازی به جراحی باشد. تنها در صورتی برای شکستگی مهره ، به عمل جراحی یا تثبیت داخلی مهرهها نیاز است که شواهدی از بی ثباتی ناگهانی و جدی ستون فقرات وجود داشته باشد. به عنوان مثال ، اگر شکستگی منجر به از بین رفتن 50٪ طول ستون مهرهها شود، ممکن است لازم باشد برای جلوگیری از آسیبدیدگی جدیتر نخاع جراحی انجام شود.
اگر پزشک احساس کند عمل جراحی برای درمان شکستگی ضروری است ، احتمالاً توصیه میکند مهرهها طی دوران بهبود، به نحوی از داخل، در وضعیتی مناسب و درست تثبیت شوند. اگر شواهدی مبنی بر وارد آمدن فشاری زیاد بر نخاع وجود داشته باشد، ممکن است لازم باشد قطعاتی از استخوان که به نخاع فشار میآورندرا نیز خارج کنند.
