التهاب فاسیای کف پا منجر به ایجاد درد در زیر پاشنه می‌شود. فاسیای کف پا یک رباط ضخیم و توری شکل است که پاشنه را به جلوی پا متصل می‌کند. این فاسیا به حفظ قوس پا و راه رفتنتان کمک می‌کند. التهاب فاسیای کف پا یکی از شایع ترین مشکلات ارتوپدی است. رباط فاسیای کف پا در طول روز دچار فرسودگی های بسیاری می‌شود. معمولا این رباط ها به شکل جاذب ضربات وارده و حمایت از قوس کف پا عمل می‌کنند.
فشار زیاد وارده بر پا می‌تواند به رباط آسیب زده و یا منجر به پارگی آن شود؛ فاسیای پلانتار ملتهب می‌شود و این التهاب، درد و سختی پاشنه را به همراه خواهد داشت. با انجام روند درمانی درست، این مشکل در چند ماه از بین می‌رود. برای تسریع فرایند بهبود و جلوگیری از صدمات دیگر، باید به پزشک مراجعه نمایید.
عوامل بروز التهاب فاسیای پلانتار
احتمال بروز التهاب فاسیای پلانتار در صورت وجود اضافه وزن و چاقی، بیشتر خواهد بود. این مساله به خاطر فشار زیاد وارد بر رباط فاسیای پلانتارتان خواهد بود، بخصوص اگر با افزایش وزن ناگهانی مواجه شده باشید. زنان باردار بخصوص در اواخر دوران بارداریشان با مشکل در فاسیای کف پا مواجه می‌شوند. اگر دونده مسافت های طولانی هستید، بیشتر در معرض ایجاد این مشکل خواهید بود.
همچنین اگر فردی بسیار فعال باشید و اغلب اوقات را به صورت سرپا بگذرانید، برای مثال کار در کارخانه یا خدمات رستوران، نیز در معرض این مشکل خواهید بود. بیشترین امکان وقوع این مشکل در مردان و زنان فعال بین سنین ۴۰ تا ۷۰ سال خواهد بود؛ همچنین شیوع این مشکل در زنان از مردان بیشتر است.
اگر دارای مشکلات ساختاری، مانند قوس بسیار زیاد در پا یا کف پای صاف هستید، امکان التهاب فاسیای کف پا در شما وجود خواهد داشت. تاندونیت آشیل که همان چسبیدن عضلات ساق پا توسط تاندون به پاشنه است، منجر به درد درد فاسیای کف پا می‌شود.
با پوشیدن کفش های دارای کف نرم و تکیه گاه نامناسب برای قوس پا می‌تواند التهاب فاسیای پلانتار را به همراه داشته باشد. التهاب فاسیای پلانتار معمولا در نتیجه خار پاشنه رخ نخواهد داد. خار پاشنه، زائده استخوانی است که ممکن است در استخوان پاشنه پا ایجاد شود.
نشانه های التهاب فاسیای پلانتار
مشکل عمده افرادی که به التهاب فاسیای پلانتار مبتلا هستند، درد زیر پاشنه است. اما برخی با درد در ناحیه میانی پا مواجه می‌شوند. این مساله به صورت تدریجی رخ می‌دهد. معمولا یکی از پاها را متاثر می‌نماید اما ممکن است در هر دو پا نیز رخ دهد. برخی این درد را به شکلی خفیف توصیف می‌کنند در صورتیکه برخی دیگر دردی تیز را تجربه می‌نمایند.
برخی ممکن است با احساس سوزش در کف پا که از پاشنه به سمت بیرون کشیده می‌شوند، مواجه شوند. این درد معمولا در صبح و وقتی اولین گام ها را برمی دارید، و یا زمانی که برای مدتی نشسته اید و یا دراز کشیده اید، شدیدتر خواهد بود.
با توجه به سخت شدگی پاشنه، بالا رفتن از پله ها دشوار خواهد بود. بعد از دوره فعالیت طولانی، در نتیجه افزایش التهاب با درد زیادی مواجه خواهیم بود. معمولا در حین فعالیت با دردی مواجه نخواهیم بود و پس از توقف آن را تجربه خواهیم نمود.
تشخیص فاسیای کف پا
پزشکتان آزمایشات فیزیکی به منظور بررسی حساسیت کف پا و موقعیت دقیق درد و حصول اطمینان از آنکه این درد ناشی از مساله دیگری نیست، انجام خواهد داد. او همچنین به هرگونه قرمزی یا تورم خفیف نیز توجه خواهند نمود. پزشکتان، قدرت عضلات و سلامت عصب هایتان را نیز مورد ارزیابی قرار خواهد داد :
• واکنش ها
• تونوس عضلانی
• بینایی و لامسه
• هماهنگی
• تعادل
تصاویر اشعه ایکس یا MRI برای بررسی منشا درد پاشنه پا، برای مثال شکستگی استخوان، لازم است.
درمان فاسیای کف پا
چند گزینه برای کاهش درد و التهاب پایتان توسط پزشک ممکن است به کار گرفته شود. وی ممکن است توصیه به روش های درمانی دیگری به صورت همزمان نیز داشته باشد. این موارد عبارتند از :
دارو
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID ها) به کاهش درد و تورم فاسیای پلانتار کمک می‌نماید. پزشک ممکن است دوزی از دارو را برای چند هفته تجویز کند.
تزریق استروئید
اگر دردتان شدید است و یا واکنشی به NSAID ها نشان نمی دهید، ممکن است بتوانید از تزریق کورتون بهره بگیرید. استروئید به دردناک ترین قسمت فاسیای کف پا تزریق خواهد شد. این ماده به کاهش درد تا یک ماه کمک خواهد نمود، اما التهاب را برای مدت زمانی طولانی تر کاهش خواهد داد.
فیزوتراپی
اگر دارو، استراحت قرار دادن یخ به اندازه کافی کمک نکرد، پزشک ممکن است توصیه به انجام فیزیوتراپی نماید. تمارینی را به منظور ایجاد کشش و تقویت فاسیای کف پا، تاندون آشیل و عضلات پایینی پایتان را یاد خواهید گرفت.
فیزیوتراپتان ممکن است از ماساژ، وان گرم و سرد یا درمان به وسیله امواج فراصوت برای کمک به درمان به صورت بلند مدت استفاده نماید. اگر پس از چند ماه نشانی از بهبود نداشتید، پزشک ممکن است روشهای دیگر و حتی جراحی را پیشنهاد نماید. این روشها عبارتند از :
شاک ویو درمانی
در این فرایند، امواجی به شکل صوتی به فاسیای پلانتار وارد شده و منجر به تحریک جریان خون در کف پا و کمک به درمان بافت می‌شود؛ همچنین می‌تواند عصب هایتان را بی حس نموده تا درد را متوقف نماید.
جراحی
در این فرایند، فاسیای پلانتار از استخوان پاشنه جدا خواهد شد. جراحی معمولا آخرین گزینه و در صورت درد شدید یا عدم پاسخگویی قسمت آسیب دیده به درمان های دیگر به شمار می‌رود. همان روز می‌توانید به خانه بازگردید. پزشک ممکن است دستورالعمل هایی راجع به استفاده از بریس کف پا، پوتین یا عدم وارد آوردن وزن تا مدت زمانی بخصوص به شما دهد.
درمان خانگی التهاب فاسیای کف پا
چند روش درمان خانگی می‌تواند به کاهش التهاب و درد فاسیای کف پا کمک نماید :
روش RICE
استراحت دادن به پای آسیب دیده در اولین ظهور درد می‌تواند کمک شایانی به شمار رود. اقدامات درمانی اولیه بر روی پای آسیب دیده می‌تواند شامل RICE شود :
• قسمت دردناک را چند روز استراحت دهید
• برای کاهش التهاب، از اعمال یخ به مدت ۲۰ دقیقه استفاده نمایید
• به منظور کاهش تورم، ناحیه آسیب دیده را با پارچه نرمی ببندید.
• با قرار دادن پا بر روی چند بالش، ناحیه آسیب دیده را در تراز بالاتری قرار دهید.
قرار دادن پا بر روی بالش، بخصوص به هنگام خواب می‌تواند بسیار سودمند باشد.
بریس و مصالح حمایتی
کف پا بند شبانه، روش درمانی دیگری است که می‌تواند به کشیدگی ساق و قوس پایتان کمک نماید. این ابزار نوعی از بریس است که پایتان را در موقعیتی خمیده حفظ نموده و منجر به کشیدگی فاسیای پلانتار و تاندون آشیل در طول شب خواهد شد. این مساله می‌تواند از درد و گرفتگی صبحگاهی جلوگیری نماید. ابزارهای ارتوپدی بخصوصی یا تکیه گاه های قوس پای مخصوص کفش می‌تواند با توزیع فشار وارده، بخشی از درد را کاسته و از وارد آمدن آسیب های بیشتر به فاسیای پلانتار جلوگیری نماید.
ماساژ
گفته های برخی حاکی از آن است که ماساژ به کاهش نشانه ها کمک می‌نماید. بر ماساژ قوس پا و اطراف ناحیه آسیب دیده متمرکز شوید. اگر عضلات اطراف نیز دردناک است، آنها را نیز ماساژ دهید. برخی از اثر مثبت ماساژ قوس پا توسط بطری یخ و کاهش درد ناشی از آن، گزارش داده اند.
کشیدگی فاسیای پلانتار
تمارین کششی ساده ای می‌تواند تنش موجود در کف پا و ساق پا را کاهش دهد. این تمارین می‌تواند کاهش سریع درد و همچنین بهبود مداوم نشانه ها در طول زمان را به همراه داشته باشد. افراد می‌توانند این تمرین را دو تا سه مرتبه در روز اجرا نمایند. نباید در طول این تمارین با درد مواجه شوید.
کشیدگی عضله ساق
گرفتگی عضلانی در کف و ساق پا می‌تواند بدتر شدن درد فاسیای کف پا را به همراه داشته باشد. شل سازی عضلات ساق پا می‌تواند باعث کاهش درد شود. تمارین کششی زیر را امتحان کنید :
• به دیوار تکیه کنید
• زانوی پای آسیب دیده را صاف و زانوی دیگر را در جلو گذاشته و خم نمایید.
• کف هر دو پا را صاف بر روی زمین بگذارید
• باید در کف و ساق پای صافتان احساس کشیدگی کنید
• در همین حالت برای ۱۰ ثانیه باقی بمانید
• دو تا سه مرتبه این کار را تکرار کنید.
ایجاد کشش با جسم گرد
قرار دادن یک جسم گرد در زیر پا و چرخاندن آن به عقب و جلو می‌تواند عضلات گرفته کف پا را شل کند. افراد می‌توانند از میله های گرد، توپ گلف یا فوم های غلتکی بدین منظور استفاده نمایند. از گامهای زیر برای ایجاد کشیدگی در کف پا استفاده نمایید :
• صاف بر روی صندلی بنشینید
• جسمی را در زیر قوس پایتان بچرخانید
• این حرکت را برای دو دقیقه انجام دهید.
ایجاد کشش در فاسیای پلانتار
به منظور کاهش گرفتگی فاسیای کف پا، موارد زیر را امتحان کنید :
• به روی صندلی بنشینید، پاشنه آسیب دیده را به روی پای دیگر قرار دهید.
• پا را با دست مخالف بگیرید
• انگشتان را به سمت ساق بکشید تا در قوس پا، تنشی ایجاد نمایید
• دست دیگر را در کف پا قرار دهید تا تنش موجود در فاسیای پلانتار را حس کنید.
• اگر این کار برایتان سخت است، از یک حوله برای گرفتن و کشیدن کف پا استفاده نمایید
• این حالت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کنید
• این حرکت را دو تا سه مرتبه تکرار نمایید
خم کردن پا
خم نمودن کف پا مقدار جریان خون به این ناحیه را افزایش و تنش موجود در ساق پا را کاهش داده و این مساله به کاهش درد منجر می‌شود. در این تمرین از یک نموار کشی، که می‌توان از فروشگاههای ورزشی یا به صورت آنلاین خریداری نمود، استفاده می‌شود.
در این تمرین از گامهای زیر استفاده نمایید :
• با پاهای صاف به روی زمین بنشینید
• نوار کشی را دور کف پایتان پیچیده و انتهای آن را در دستانتان بگیرید
• به آرامی انگشتان پایتان را از بدن دور کنید
• به آرامی به نقطه آغازین بازگردید
• این حرکت را ۱۰ مرتبه تکرار کنید.
جمع کردن حوله
جمع کردن حوله یا دستمال صورت توسط اتگشتان پا می‌تواند عضلات کف و ساق پا را دچار کشش نماید. سعی کنید این کار را پیش از پیاده روی یا انجام هر گونه کار در صبح انجام دهید. گامهای زیر را به کار ببندید :
• به روی صندلی نشسته و کف پایتان را بر روی زمین قرار داده و حوله کوچکی را در جلوی پایتان به روی زمین قرار دهید.
• مرکز حوله را با انگشتان پا چنگ بزنید.
• حوله را به همین صورت به سوی خود بکشید
• به حالت اول بازگشته و این حرکت را ۵ مرتبه تکرار نمایید.
برداشتن تیله
برداشتن تیله توسط انگشتان پا منجر به خم شدن و کشیدگی عضلات کف پا می‌شود. گامهای زیر را به کار ببندید :
• در حالیکه زانوهایتان خم شده و کف پایتان بر روی زمین قرار دارد، به روی صندلی بنشینید.
• ۲۰ تیله و یک کاسه را بر روی زمین قرار دهید.
• با خم کردن انگشتان پا و گرفتن تیله در میان آنها، در هر مرتبه یک تیله را از روی زمین بردارید
• این کار را ۲۰ مرتبه تکرار کنید
