درمان آرتروز در سالمندان با رعایت نکات غذایی و سبک زندگی

آرتروز از بیماری‌هایی است که با درد شدید و تحلیل مفاصل شناخته می‌شود. زمانی که سالمندان به آرتروز مبتلا می‌شوند معمولاً دچار درد و بیماری‌های مفصلی و خشک‌شدگی، تورم و کاهش دامنه حرکتی می‌شوند. برخی انواع آرتروز بر قلب، چشمان، ریه‌ها، کلیه‌ها و پوست نیز تأثیر می‌گذارند.

اما همه افراد مبتلا به درد مفاصل ناشی از ابتلا به آرتروز برای درمان بیماری خود اقدام نمی‌کنند. بیشتر افراد مبتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی و کلسترول بالا، این بیماری‌های خود را تحت کنترل دارند اما زمانی که نوبت به درد مزمن می‌رسد از آن غفلت می‌کنند. این غفلت می‌تواند بر توانایی‌های حرکتی و کیفیت زندگی آنها تأثیر داشته باشد. درک چالش‌های ناشی از ابتلا به آرتروز و تلاش برای غلبه بر آنها می‌تواند به بیمار کمک کند که در سال‌های پیش رو شادتر و راحت‌تر زندگی کند.

انواع آرتروزهای مرتبط با سن 

هر نوع از آرتروز با چالش‌های مخصوص خود همراه است. استئو آرتریت، شایع‌ترین نوع آرتروز در بین افراد سالمند است که وقتی غضروف‌های بین مفاصل تحلیل می‌روند، ایجاد می‌شود. این عارضه ممکن است در دست‌ها، لگن، زانوها، گردن و پایین کمر ایجاد شود. برخی دیگر از افراد نیز ممکن است به روماتیسم مفصلی که یک بیماری خود ایمنی است مبتلا شوند. در صورت ابتلا به این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله می‌کند. آنزیم‌های بدن باعث از بین رفتن پوشش غضروف و افزایش التهاب در آن قسمت می‌شوند. افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی ممکن است دچار تب، خستگی شدید و عوارض درونی دیگر شوند. کارشناسان تخمین می‌زنند که حدود ۳۰ درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس (یک بیماری پوستی که در آن ناخن‌ها فاسد شده و پوست شروع به پوسته‌پوسته شدن می‌کند) به نوعی آرتروز التهابی به نام آرتروز پسوریاتیک مبتلا می‌شوند. استئوآرتریت و روماتیسم مفصلی بیشتر در میان افراد سالمند و افراد چاق دیده می‌شوند. التهاب یکی از علائم مشترک هر دو بیماری است که با افزایش چربی در بدن شدت می‌یابد.

این که در هنگام ابتلا به آرتروز چند سال دارید مهم نیست، فرایند افزایش سن زندگی مستقل شما را با وجود این بیماری پیچیده‌تر می‌کند. آرتروز باعث می‌شود که یک حمام لذت بخش برای شما دردناک شود. خشک شدن انگشتان نیز باعث می‌شود که آماده کردن یک غذای ساده و انجام فعالیت‌های روزمره نظیر شستشو و اتو کردن و بیرون گذاشتن زباله‌ها برای شما بسیار چالش‌برانگیز و طاقت‌فرسا شود. بسیاری از سالمندان که تمایل دارند در منزل خود بمانند در مورد این که چه مدت می‌توانند این وضعیت را تحمل کنند دچار سردرگمی و ناراحتی می‌شوند.

 آرتروز و وزن بدن در افراد سالمند

ابتلا به آرتروز قابل پیشگیری نیست اما کاهش وزن گاهی اوقات به کاهش تشدید اثرات آن کمک می‌کند. برای هر کیلو وزن اضافی، نیرویی معادل چهار کیلو بر زانوها وارد می‌شود. با هر گامی که برمی دارید، فرایند فرسودگی و پارگی مفاصل شما منجر به ابتلا به درد مزمن می‌شود.

چربی نوعی بافت است، زمانی که مفاصل کار معمولی و عادی خود را انجام می‌دهند، گرما تولید می‌کنند و چربی در حجم زیاد مانند یک انکوباتور برای ارگان‌ها و مفاصل عمل می‌کند.

بیشتر افراد چاق و دارای اضافه وزن مبتلا به آرتروز به استئوآرتریت و روماتیسم مفصلی نیز مبتلا هستند. هم روماتیسم مفصلی و هم استئوآرتریت باعث بروز التهاب در مفاصلی از بدن انسان می‌شوند که بار بیشتری را تحمل می‌کنند. هر دو بیماری باعث تحلیل غضروف‌ها می‌شوند و در نهایت ممکن است برای درمان آنها نیاز به انجام عمل‌های جراحی ترمیمی پیدا کنید.

زانوها و لگن افراد چاق اولین قسمت‌هایی از بدن هستند که دچار درد و التهاب می‌شوند. وقتی وزن بدن خیلی زیاد شود، فرد قادر به کاهش وزن نخواهد بود. مغز انسان به گونه‌ای است که اگر چربی‌های بدن شروع به تحلیل رفتن کنند احساس گرسنگی می‌کند. این احساس گرسنگی، تلاش برای کاهش وزن را تضعیف می‌کند. با وجود درد در مفاصل مبتلا به آرتروز، ورزش کردن دشوارتر از همیشه می‌شود – به خصوص اگر درد به اندازه‌ای زیاد باشد که مجبور به تعویض مفصل باشید.

اگر شما چاق هستید یا اضافه وزن دارید، به تدریج شروع به کاهش وزن کنید. برای تعیین اهداف واقع‌بینانه با پزشک مشورت کنید. مصرف غذاهای سالم‌تر در اندازه کمتر راه حل مناسبی برای شما است. استفاده از یک گام شمار نیز می‌تواند بسیار مفید باشد. حتی اگر چند کیلو از وزن خود کم کنید ممکن است برای شما زیاد چشمگیر نباشد اما برای قلب، تنظیم متابولیسم و برداشتن فشار وارده بر مفاصل شما کمک‌کننده است و باعث می‌شود که شما احساس بهتری پیدا کنید.

 چگونه می‌توانید با وجود آرتروز در دوران پیری، بهتر زندگی کنید؟

زندگی کردن با وجود بیماری‌های مزمنی مانند آرتروز چالش‌برانگیز است اما خبر خوب این که روش‌های متعددی برای مدیرت علائم این بیماری شایع وجود دارد پس شما هنوز می‌توانید از کیفیت بالای زندگی خود لذت ببرید.

اگر شما به آرتروز مبتلا هستید باید حتماً تیمی از پزشکان متخصص در کنار خود داشته باشید. آنها با آخرین پیشرفت‌های طبی شما را بروز نگه داشته و به پیشروی شما کمک می‌کنند و بهترین روش‌های درمانی را نیز به شما ارائه می‌دهند.

اما یافتن یک تیم پزشکی خوب فقط نیمی از راه است. سالمندان مبتلا به آرتروز باید نسبت به تأثیری که این بیماری بر زندگی روزمره آنها دارد کنترل بیشتری داشته باشند. در واقع، اقداماتی که باید برای مدیرت آرتروز انجام می‌دهید مشابه اقداماتی است که باید برای حفظ سلامت عمومی خود انجام دهید: خوب غذا بخورید، ورزش کنید، به اندازه کافی بخوابید و یک شبکه قوی از افراد حامی در اطراف خود داشته باشید.

این اقدامات به شما کمک می‌کند که با وجود این بیماری، مستقل‌تر و راحت‌تر به زندگی خود ادامه دهید.

 کار درمانی 

متخصص کار درمانی از شما در مورد کارهایی که در طول روز انجام می‌دهید سؤالاتی می‌پرسد و به شما با توجه به اولویت‌هایی که در زندگی روزمره خود دارید کمک می‌کند. به بزرگ‌ترین مشکلاتی که در طول روز دارید فکر کنید. چه زمانی در برابر درد آسیب‌پذیرتر می‌شوید؟ این می‌تواند به شما در حفظ سطح انرژی برای انجام مهم‌ترین کارهای روزمره کمک کند.

درمان‌های فیزیکی، ماساژ یا طب سوزنی نیز ممکن است برای سالمندان مفید باشد. این تلاش‌ها به تسکین درد، بهبود عملکرد و حتی غلبه بر احساسات بدی که ممکن است پیدا کنید کمک می‌کند.

تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی سالم

سالم بودن با وجود ابتلا به آرتروز به درست غذا خوردن، ورزش کردن و کاهش استرس نیاز دارد. تمرین عادات سالم در بلند مدت به شما کمک می‌کند تا با وجود ابتلا به آرتروز زندگی خوبی داشته باشید.

اگر شما از خشک‌شدگی یا درد مفصل رنج می‌برید احتمالاً تمایلی به فعال بودن ندارید اما ورزش کردن به کاهش علائم آرتروز کمک می‌کند. حرکت دادن بدن به روان کار کردن مفاصل کمک می‌کند بنابراین آنها انعطاف‌پذیر شده و عضلات اطراف مفصل شما نیز تقویت شده و فشار وارده بر مفصل را کاهش می‌دهند. فعالیت‌های آرام و کم برخورد مانند پیاده‌روی یا شنا کردن تفاوت‌های بزرگی برای شما ایجاد می‌کنند.

رژیم غذایی نیز به تسکین درد ناشی از آرتروز کمک می‌کند. سعی کنید غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان با خواص ضد التهابی مانند میوه‌ها و ماهی‌های چرب را در رژیم غذایی خود قرار دهید. همچنین از مصرف غذاهایی که باعث افزایش التهاب می‌شوند نظیر شکر، غذاهای فراوری‌شده و آرد تصفیه شده خودداری کنید. وزن زیاد نیز باعث وارد آمدن فشار مضاعف به مفاصل شما می‌شود بنابراین باید رژیم شما به گونه‌ای باشد که به حفظ وزن سالم بدن شما کمک کند.

سایر نکات غذایی برای سالمندان مبتلا به آرتروز

همان غذاهای سالمی که مانع ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت می‌شوند به تسکین آرتروز نیز کمک می‌کنند. سبزیجات، میوه‌ها، ماهی، لوبیا و مغزیجات همه برای سلامتی بدن مفید هستند. یک رژیم غذایی سرشار از فیبر تأثیر مثبتی بر بیماری‌های التهابی مفاصل دارد و به تقویت استخوان‌ها نیز کمک می‌کند. از مصرف چربی‌های اشباع و غذاهای فراوری شده در حد امکان پرهیز کنید. به رژیم غذایی خود توجه داشته باشید تا در برابر ابتلا به بیماری‌های قلبی نیز مصون بمانید زیرا با ابتلا به روماتیسم مفصلی و لوپوس ارتباط دارد.

داشتن تحرک و فعالیت بدنی 

زمانی که درد دارید شاید دور از انتظار به نظر برسد اگر گفته شود که باید تحرک داشته باشید. به هر حال، ورزش کردن به تسکین درد مفاصل کمک می‌کند. شما باید حتماً از باقی ماندن در یک وضعیت خاص به مدت طولانی پرهیز کنید. وقتی که نشسته‌اید، باید هر ۱۵ دقیقه یک مرتبه برخیزید و برخی حرکات کششی را انجام دهید.

از وارد آوردن فشار جسمی به خود اجتناب کنید

در وضعیت‌هایی که به شما فشار زیادی وارد می‌شود ننشینید یا نایستید. برای محافظت از انگشتان و مچ دست خود، درهای سنگین را به کنار بازو یا شانه خود باز کنید. زمانی که از پله‌ها بالا می‌روید، پای قوی‌تر را بالا برده و سپس با پای ضعیف‌تر بالا بروید. با این کار فشار کمتری به زانوها و لگن شما وارد می‌شود.

 دارو و مسکن

پزشکان، استئوآرتریت را با کمک داروهای ضد التهابی یا داروهای تعدیل‌کننده روماتیسم مفصلی تحت درمان قرار می‌دهند. درمان‌های فیزیکی نیز به برخی افراد مبتلا به استئوآرتریت کمک می‌کند که عادات خوب را دوباره بیاموزند. در صورت ابتلا به روماتیسم مفصلی، داروهای ضدالتهابی و همچنین داروهای بیولوژیکی برای شما تجویز می‌شوند که آنزیم‌های خاصی که باعث تحلیل می‌شوند را بدون این که در سیستم ایمنی بدنی شما اختلالی ایجاد کند هدف قرار می‌دهند.

رعایت برخی از نکات در منزل 

مستقل زندگی کردن برای سالمندان مبتلا به آرتروز چالش‌برانگیز و دشوار است اما خوشبختانه روش‌های زیادی برای ساده‌تر کردن این کار وجود دارد. این اقدامات تعدیلی به خصوص در قسمت‌هایی نظیر آشپزخانه، حمام و اتاق خواب بسیار مفید هستند.

اگر شما به آرتروز زانو مبتلا هستید، به عنوان مثال ممکن است بهتر باشد که ارتفاع صندلی‌ها را در منزل خود افزایش دهید. این کار را می‌توانید برای صندلی‌های میز ناها، صندلی‌های دسته‌دار و حتی صندلی توالت نیز انجام دهید. بلند کردن ارتفاع صندلی‌ها باعث می‌شود که شما راحت‌تر بتوانید از روی آن‌ها بلند شوید و فشار کمتری نیز به شما وارد شود. به طور مشابه، رختخواب شما نیز همین گونه است.

ممکن است شما تمایل داشته باشید از وسایلی که به کاهش فشار وارده به مفاصل انگشتان و مچ دست کمک می‌کنند استفاده کنید. خریدن یک دستگاه غذا ساز که مواد غذایی را خرد و رنده می‌کند به شما کمک می‌کند تا از زمان خود نیز استفاده بیشتری کنید. اگر شما با باز کردن در قوطی‌ها مشکل دارید می‌توانید یک بازکننده برقی بخرید. بسیاری از فروشگاه‌ها، مسواک و خودکارهای مخصوصی می‌فروشند که در دست گرفتن آن‌ها برای افراد مبتلا به آرتروز راحت‌تر است.

این‌ها فقط جند نمونه از روش‌هایی است که برای سالمندان مبتلا به آرتروز مفید بوده و به آن‌ها کمک می‌کند که راحت‌تر زندگی کنند. ابتدا باید ببینید که انجام چه کارهایی برای این افراد مشکل‌تر است و سپس یک برنامه برای حل این مشکل آن‌ها ارائه کنید.