کمردرد در زنان شایع‌تر از آنچه فکر می‌کنید است. بیشتر درد کمر به دلیل صدمات مربوط به عضلات است؛ اما ستون فقرات مجموعه‌ای بسیار پیچیده از اعصاب، طناب‌ها، دیسک‌ها، رباط‌ها، عضلات و مفاصل می‌باشد. گاهی اوقات، کمر درد به دلیل وجود مشکلی در جای دیگری از بدن، مانند یک اندام، احساس میشود و به آن درد ارجاعی گفته میشود؛ اما برخی از خصوصیات بدنی و عاداتی در سبک زندگی مختص خانم‌ها وجود دارد که می‌تواند آن‌ها را در معرض خطر بیشتری نسبت به مردان قرار دهد. اولین گام در درمان صحیح و مؤثر کمر دردها، تشخیص علت احساس درد، لرزش و یا ضربه و درد تپشی است. هر گاه علت بروز کمر درد مشخص شد، رفع مشکلات آن آسان‌تر خواهد شد. اگر علائم شما شدیدتر شده است، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
خوشبختانه با روشهای نوین فیزیوتراپی ، رعایت برخی از نکات پیشگیری از درد، انجام حرکات اصلاحی و اصلاح وضعیت نادرست ستون فقرات درد کمردرد در زنان تا حدود زیادی قابل کنترل است.
در بسیاری از موارد کمردرد، اولین و مهم‌ترین روش درمانی، فعال نگه داشتن و ازسرگیری فعالیت‌های طبیعی – کار، ورزش و تفریح – در اسرع وقت است. بیشتر آسیب‌های کمر به خودی خود بهبود می‌یابد. اگرچه، مواقعی وجود دارد که مراجعه به پزشک و انجام معاینه ضروری است تا بررسی کند که هیچ گونه مشکل جدی و بیماری در رابطه با علت بروز این مشکل کمر درد شما وجود ندارد. اگر کمر درد دارید یا هرگونه علائم هشدار دهنده‌ای مانند درد شدیدی که به‌جای بهتر شدن به مرور زمان بدتر میشود، مشکلاتی در دفع / کنترل ادرار یا کارکرد روده، بی‌حسی، سوزن و سوزن شدن یا ضعف در پاها، پشت و یا هر جای دیگر از بدن و قرمزی یا تورم در کمر دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.
کلینیک درد ماهان با بهره‌مندی از روشهای درمان نوین، آموزش حرکات اصلاحی، انواع تزریقات داخل مفصلی و بسیاری از شیوه‌های درمانی دیگر بسته به شدت و علت درد بیمار، توانسته‌اند از درد کمر در زنان و یا مراجعه کنندگان خود بکاهند. تمام متخصصین این مرکز دارای تجربه‌های زیادی در درمان انواع مشکلات ستون فقرات و کمر میباشند. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک درد ماهان با شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۸۶۶۶۲۹ – ۰۲۱۸۸۸۶۶۶۳۹ تماس حاصل فرمایید.
علت کمردرد در زنان
از اصلیترین علت کمردرد در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تغییرات هورمونی در بارداری، پریودی و یائسگی
بیش از ۷۰ درصد از زنان باردار از کمردرد شکایت دارند و نه تنها به دلیل وزن اضافی که حمل می‌کنند، بلکه به این دلیل بدن هورمون‌هایی تولید می‌کند که مفاصل و رباط‌ها را شل می‌کنند و درد را تشدید می‌کنند.
چندین راهکار وجود دارد که می‌توانید برای درمان کمردرد خود در دوران بارداری انجام دهید، مانند استفاده از کیسه‌ی یخ یا کیسه‌ی آب گرم، خوابیدن به پهلو و استفاده از بالش در زیر زانوها. همچنین می‌توانید به یک متخصص کایروپراکتور (درمان دستی) یا ماساژ درمانی مراجعه کنید.
علاوه بر تغییرات هورمونی در بارداری، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی و یا عادت ماهانه در کمردرد زنان نیز مؤثر است.
کمردرد ناشی از عفونت ادراری
میلیون‌ها زن در سراسر جهان دچار عفونت ادراری (UTI) میشوند. دستگاه ادراری سیستمی است متشکل از مثانه، مجرای ادراری (پیشاب‌راه) و کلیه تشکیل شده است. این سیستم باعث تولید و خارج کردن ادرار از بدن میشود، اما در بعضی موارد میکروب‌ها به درون ادرار وارد میشوند و باعث ایجاد عفونتی موسوم به عفونت ادراری (UTI) یا عفونت مثانه میشوند. یکی از علائم عمده‌ی عفونت ادراری، کمر درد شدید، به خصوص در سمت راست یا در بعضی موارد درست زیر دنده‌ها است. اگر فکر می‌کنید ممکن است دچار بیماری و عفونت ادراری شده‌اید و کمردرد ناشی از آن، زندگی روزانه شما تأثیر گذاشته است، به یک پزشک مراجعه کنید. برای درمان این عفونت باید آنتی‌بیوتیک مصرف کرد.
حمل کیف سنگین و پوشیدن لباس تنگ
حمل و راه رفتن با کیف‌دستی، لپ‌تاپ، کفش یا کتاب و مجله، برای بسیاری از خانم‌ها یک اتفاق معمولی است. حمل کردن یک کیسه سنگین یا کیف‌دستی سنگین می‌تواند باعث صدمه‌ی ناشی از استفاده‌ی بیش از حد ناشی از ترکیب وزن کیف در مقابل ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، اعصاب و رباط‌ها شود. همچنین تغییر حالت جبران کننده در بدن که برای تحمل بار ایجاد می‌کنید می‌تواند منجر به سردرد، کمردرد و درد بدن شود.
برای جلوگیری از این امر، مرتباً کیف خود را از وسایل غیر ضروری در آن تمیز کنید تا سبک‌تر باشد. در صورت نیاز به حمل وسایل سنگین، بهتر است از کوله‌پشتی استفاده شود زیرا به‌جای اینکه بار بیشتر بر روی یک شانه باشد، وزن به‌طور مساوی روی پشت شما توزیع میشود.
علاوه بر کوله و کیف‌های سنگین، لباس‌های تنگ و فشرده باعث کاهش دامنهی حرکتی و در نهایت منجر به کمردرد میشود؛ بنابراین توصیه میشود به منظور پیشگیری از ایجاد کمردرد لباس‌های مناسب، نخی و آزاد پوشیده شود.
فاکتورهای مشترک کمر درد در زنان و مردان
در بسیاری از موارد کمر درد در زنان علت مشترکی با درد کمر در مردان دارد که رایجترین آن‌ها موارد زیر شناسایی شده‌اند. دانستن علت درد، کمک بزرگی به روند درمان کمر درد در زنان است.
- فتق دیسک: دررفتگی یا فتق کمر اغلب در ناحیه‌ی پایین کمر رخ میدهد و می‌تواند منجر به فشرده‌سازی عصب نخاعی شود. این عارضه، بسته به محل و شدت آن ممکن است باعث درد شدید، بی‌حسی و ناراحتی در ستون فقرات یا در امتداد عصب دچار فشردگی، شود.
- اسپاسم عضلانی: اسپاسم عضلانی کمر بیشتر در اثر صدمه به خود عضلات یا ستون فقرات و بافت نرم اطراف آن ایجاد میشود. اگرچه اسپاسم عضلانی، مکانیسم طبیعی بدن برای محافظت از خود در برابر فشار است، اما درد ناشی از آن می‌تواند بسیار ناراحت کننده باشد.
- تنگی کانال نخاعی: ستون فقرات یا کانال نخاعی، از طناب نخاعی محافظت می‌کند و به انسان امکان ایستادن و خم شدن را میدهد. تنگی کانال نخاعی باعث تنگ شدن ستون فقرات میشود. این تنگ شدن کانال نخاع، بر اعصاب و نخاع فشار می‌آورد و می‌تواند باعث بروز درد شود.
- آرتروز – استئورآرتریت یا آرتروز و اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات دو نوع بیماری آرتریتی (التهاب مفاصل) هستند که درد کمر را با خود به همراه دارند.
- درد سیاتیک – هنگامی بروز می‌کند که عصبی که از پایین کمر به پا می‌رود به خاطر دررفتگی یک دیسک بین مهره‌ای فشرده‌شده و باعث درد کمر میشود
- پوکی استخوان – بیماری است که استخوان‌های شما تراکم و استحکام خود را از دست می‌دهند. مهره‌ها می‌توانند آن‌قدر متخلخل و شکننده شوند که به راحتی بشکنند. در این موارد، درد کمر ممکن است ناشی از شکستگی مهره‌ها باشد.
- مواردی چون گودی بیش از حد کمر، عوارض بعد از عمل، قوز، انحراف ستون فقرات (اسکولیوز) و…. نیز در به وجود آمدن کمردرد زنان و مردان نیز مؤثرند.
ویژگی‌های معمول کمر درد
کمردرد در زنان معمولاً با یک و یا چندین علائم زیر همراه است که در صورت ادامه‌دار شدن این علائم باید به متخصص کمر و ستون فقرات مراجعه کرد:
- درد و خشکی مداوم در تمام طول ستون فقرات
- درد و گرفتگی کمر بعد از نشستن برای مدت طولانی
- درد عضلات در قسمت پایین کمر
- گرفتگی و سفت شدن عضلات کمر
- احساسی که گویا نمی‌توانید راست بایستید
- یک درد عمیق در قسمت تحتانی کمر
- خمیده راه رفتن
- درد هنگام بلند کردن یا کشیدن دست برای گرفتن وسایل: در صورت بلند کردن هر چیزی سنگین یا بلند کردن جسم از روی زمین ممکن است درد شدیدی را احساس کنید.
- درد شدید در قسمت پشت، به سمت دنده‌ها
- گرفتگی عضلات پشت
- کمر دردی که کلاً از قسمت پایین کمر تا ناحیه‌ی باسن کشیده میشود: این نوع درد معمولاً تا پایین و تا پشت ساق پا ادامه می‌یابد (سیاتیک).
در صورت داشتن هر یک از علائم فوق، برای درمان به متخصص کمر و یا ارتوپد مراجعه کنید. درمان کمردرد در زنان میزان رضایت آن‌ها از زندگی را افزایش میدهد؛ و بالعکس، هر گونه احساس درد و ناخوشی از میزان لذت آن‌ها از زندگی روزمره میکاهد.
درمان کمردرد در زنان
کمر درد در زنان را در اکثر موارد می‌توان با ایجاد کمی تغییرات در سبک زندگی و رعایت موارد زیر، درمان و یا از آن جلوگیری کرد:
- دارو درمانی اولین گزینهی درمانی است که بیمار پس از درد از آن استفاده می‌کند. بسیاری از داروهای مسکن و ضد التهابی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و اسپرین در درمان کمردرد زنان به ویژه در دوران قاعدگی مؤثر هستند.
- به‌طور منظم ورزش کنید – ورزش کردن، یک راهکار اصلی و کلیدی برای داشتن کمری سالم است. این کار وضعیت قرارگیری بدنتان را بهبود می‌بخشد و میزان پشتیبانی از عضلات واقع در ستون فقرات را افزایش میدهد. انواع اصلی ورزش که به قوی نگه داشتن کمر و کاهش خطر کمردرد / آسیب دیدگی کمک خواهد کرد، عبارت‌اند از:
- تمرین هوازی با تأثیر کم – در اکثر روزها به مدت ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط انجام دهید. در صورت تمایل می‌توانید این مدت زمان را به بازه‌های کوتاه‌تری برای ورزش تقسیم کنید. تمرینات هوازی با تأثیر کم شامل پیلاتس، پیاده روی، شنا، یوگا، تای چی یا کلاس‌های ورزشی گروهی است
- تقویت عضلات هسته – تمرینات تقویت کننده باعث تقویت قدرت عضلانی، پایداری در مفاصل و بهبود عملکرد (توانایی حرکت و پشتیبانی ساختاری برای بدن شما) میشود. مثال‌هایی برای تمرین تقویت کننده‌ی عضلات هسته (میانه‌ی بدن) شامل بلند کردن وزنه، بالا رفتن از پله‌ها، کوهنوردی و تمرین‌های مربوط به وزن بدن مانند حرکت پلانک، حرکت دراز و نشست به‌صورت نصفه، حرکت پل و اسکوات می‌باشد.
- تمرینات کششی – به حفظ انعطاف پذیری کمر کمک می‌کنند. کشش منظم کمر و پشت به این معنا است که عضلات شما انعطاف‌پذیرتر بوده و کمتر مستعد آسیب‌دیدگی میباشند. نمونه‌هایی از این تمرین‌های کششی، یوگا و پیلاتس هستند.
- وزن خود را کنترل کنید – سعی کنید وزن سالم خود را حفظ کنید تا فشار بر روی کمرتان کم شود.
- بدنتان را در وضعیت درستی قرار دهید – از وضعیت قرارگیری بدن خود به ویژه هنگام نشستن در خانه، محل کار یا ماشین خود آگاه باشید. قوز نکنید و در صورت لزوم از تکیه‌گاه‌هایی مانند تکیه‌گاه کمر یا چهارپایه‌ی زیر پا استفاده نکنید.
- در بین کار، به خود استراحت دهید و کمی حرکات کششی انجام دهید– وقتی رانندگی می‌کنید، برای مدت طولانی ایستاده یا نشسته‌اید، کمی به خود استراحت داده و حرکات کشش انجام دهید. سعی کنید این کار را هر یک ساعت انجام دهید. این به تغییر موقعیت مفاصل و شل شدن عضلات کمک می‌کند.
- به روشی درست اجسام را بلند یا حمل کنید – اگر می‌خواهید بار سنگینی بردارید، روی زانوهایتان خم شوید، با استفاده از پاهای خود شیء را تا جایی که می‌توانید نزدیک بدن خود قرار دهید و با فشار بر روی پاها بلند شوید و آن جسم را بلند کنید. حتماً پشت خود را صاف نگه دارید. اگر بار بیش از حد سنگین است و به تنهایی نمی‌توانید از پس آن بر بیایید، از شخص دیگری کمک بگیرید یا از تجهیزات (به عنوان مثال یک چرخ‌دستی) استفاده کنید.
- استراحت کنید – برخی از تکنیک‌های آرامش بخش را یاد بگیرید تا با استفاده از آن‌ها، سطح استرس و تنش ماهیچه‌ای مرتبط را کاهش دهید. برای این کار می‌توانید ماساژ، استفاده از کیسه‌های آب گرم یا سرد و ورزش ملایم را امتحان کنید. همچنین بهتر است از یک فیزیوتراپیست مشاوره بگیرید.
- مدالیته‌های فیزیوتراپی: در صورت حاد بودن درد کمر، استفاده از دستگاه‌های فیزیوتراپی مانند شاک ویو، تحریک الکتریکی و اولتراسوند از گزینه‌های درمانی مناسبی برای رفع و کاهش شدت کمردرد زنان مؤثر محسوب میشوند. استفاده از این مدالیته‌ها باعث افزایش جریان خون و بالا بردن سطح اکسیژن، کاهش درد و التهاب کمر میشود. متخصصین فیزیوتراپی علاوه بر این مدالیته‌ها از ماساژ درمانی و یا درمان دستی برای درمان کمردرد زنان نیز استفاده می‌کنند.
- خوابیدن روی تشک مناسب – برای پیشگیری از کمردرد بهتر است در هنگام خواب، از یک تشک نیمه سفت تا کاملاً سفت استفاده کنید. تشک باید به اندازه‌ای محکم باشد که شانه‌ها و باسن و لگنتان، بدون هیچ گونه افتادگی قرار بگیرند و ستون فقرات باید مستقیم نگه داشته شود. سعی کنید از خوابیدن روی شکم خودداری کنید و از بالشی استفاده کنید که گردن شما را به سمت زاویه‌ای تند فشار ندهد.
- کفش– سعی کنید کفش‌هایی با کف تخت بپوشید زیرا این نوع کفش‌ها، فشار کمتری به کمرتان وارد می‌کنند.
- اوزون تراپی: در صورت وجود دیسک و یا آرتروز کمر، پزشک از تزریق گاز اوزن به منظور ترمیم بافت آسیب دیده ستون فقرات، کاهش درد و التهاب و افزایش سطح انرژی برای بیمار بکار میبرد. گاز اوزون کاملاً طبیعی است و هیچ عارضه‌ای ندارد.
