چندین بیماری باعث کمردرد و خشکی کمر می‌شود که به خصوص در صبح شدت آن بیشتر است. این بیماری‌ها شامل آرتروز التهابی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان (اتصال به مقاله اسپوندلیت انكوز) یا آرتریت روماتوئید، و اختلال التهابی اسكلتی عضلانی، پلی مالگیا روماتیكا است. اگر به یکی از این بیماری‌ها مبتلا شده باشید، احتمالاً صبح‌ها بعد از بیدار شدن شاهد خشکی در کمر خود خواهید بود که یک ساعت یا بیشتر طول می‌کشد تا از بین برود، و اگر مدت طولانی را در یک موقعیت بگذرانید ممکن است عود کند.
علائم خشکی کمر
خشکی کمر یک علامت شایع است که ممکن است ناگهان شروع شود یا به آرامی و با گذشت زمان ایجاد شود. خشکی شدید کمر می‌تواند در فعالیت‌های روزمره مانند حرکات لازم برای کار اختلال ایجاد کند. خشکی کمر ممکن است به ویژه برای بزرگسالان سالخورده ناتوان کننده باشد، اما برخی از بیماری‌های مرتبط با خشکی کمر ممکن است در سنین بالاتر رخ دهد. خشکی می‌تواند به دلیل مشکلات عضلات کمر، مفاصل در ستون فقرات یا خود نخاع ایجاد شود.
ویژگی‌های مشترک کمر خشک
اگر خشکی کمر را تجربه کرده‌اید ، ویژگی‌های آن می‌تواند به شرح زیر باشد:
- درد
- درد و خشکی در مفاصل یا عضلات دیگر
- خشکی که در صبح شدت آن بیشتر است
- نقاط حساس خاص در عضلات پشت
- اسپاسم عضلانی متناوب
چه زمانی خشکی کمر نیاز به درمان اورژانسی دارد؟
برای موارد زیر باید به دنبال اورژانس باشید:
- خشکی و درد پس از آسیب حاد به حدی شدید است که شما قادر به حرکت نیستید
- تغییر در بینایی یا درد چشم
- ضعف در پاها، تغییر در پاها یا کشاله ران و / یا از دست دادن کنترل عملکرد روده و مثانه
- علائم سیستمیک مانند تب و خستگی به همراه درد شدید کمر
چه موقع به پزشک مراجعه کنید
به پزشک خود مراجعه کنید اگر:
- خشکی کمر شما بیش از دو هفته طول کشید است.
- خشکی کمر شما انجام فعالیت‌های معمول را بسیار دشوار می‌کند.
- خشکی کمر شما به خصوص در هنگام صبح شدیدتر است.
- در مناطقی، به ویژه در عضلات یا مفاصل، متوجه درد و خشکی شده‌ایدذ.
- قبلاً به آرتریت یا بیماری دیگری مبتلا شده‌اید و علائم شما بدتر شده است.
اگر خشکی و درد کمر شما نتیجه یک جراحت است و قادر به جابجایی نیستید، به اورژانس مراجعه کنید.
اگر علائم زیر را همراه با خشکی و درد کمر تجربه کردید، باید فوراً معالجه پزشکی را نیز انجام دهید:
- درد چشم یا تغییرات بینایی مانند تاری دید
- ضعف در پاها یا تغییر احساس در پاها یا کشاله ران
- از دست دادن کنترل عملکرد روده و مثانه
تب و خستگی غیرمعمول
تشخیص
تشخیص و درمان گرفتگی کمر بر پایه چندین عامل انجام می‌شود، از جمله:
اطلاعات به دست آمده از معاینه فیزیکی
عکس‌های رادیولوژی از کمر و لگن
اندازه ابعاد قفسه سینه هنگام تنفس
نتایج آزمایشگاهی
راه ها و روش های درمان
در اینجا هدف درمان گرفتگی کمر، کاهش درد و همچنین به تأخیر انداختن یا پیشگیری از عوارض بیماری و تغییر شکل دادن ستون فقرات است. اگر درمان خشکی کمر پیش از آنکه باعث صدمات غیرقابل برگشت به مفاصل شود انجام گیرد بیشترین موفقیت را به همراه خواهد داشت.
گرما و سرما درمانی
گرم کردن مفاصل خشک و گرفته به کاهش درد و کوفتگی و اسپاسم گردن و کمر کمک می‌کند. سرد کردن ناحیه‌های ملتهب نیز به کاهش تورم کمک می‌کند. حمام یا دوش گرفتن با آب گرم هم به کاهش درد کمک می‌کند.
دارو
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDها) (مانند ناپروکسن (ناپروسین) و ایندومتاسین (ایندوسین)) داروهایی هستند که معمولاً پزشکان از آن‌ها برای درمان خشکی و گرفتگی کمر استفاده می‌کنند. آن‌ها می‌توانند التهاب، درد و خشکی ن را کاهش دهند. البته، این داروها می‌توانند باعث خون‌ریزی معده و روده‌ها نیز شود. اگر NSAIDها کارساز نباشند، دکتر می‌تواند استفاده از مهارکننده‌های عامل نکروز تومور (TNF) را پیشنهاد کند. TNF یک پروتئین سلولی است که به عنوان یک عامل ملتهب کننده در آرتریت روماتوئید عمل می‌کند. مهارکننده‌های TNF، با هدف قرار دادن این پروتئین به کاهش درد، خشکی و حساسیت مفاصل به لمس یا تورم آن‌ها کمک می‌کنند. بیماران این داروها را به وسیله تزریق به زیر پوست یا از طریق یک خط وریدی دریافت می‌کنند.
برخی از مهار کننده‌های TNF عبارتند از:
- دالیموماب (هومیرا)
- اتانرسپت (اِنبرِل)
- گولیموماب (سیمپونی)
- اینفلیکسیماب (رمی‌کید)
مهارکننده‌های TNF می‌توانند سل نهفته را دوباره فعال کرده و باعث مشکلات عصبی به خصوصی شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند که وضعیت مناسب بدنتان را حفظ کنید، و تمرینات تنفس عمیق نیز ظرفیت ریه‌های شما را افزایش می‌دهند. یک فیزیوتراپیست همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید که چگونه از سرما و گرما برای کنترل درد و خشکی کمر خود استفاده کنید. گرما به شل شدن مفاصل و تسکین درد آن‌ها، و سرما نیز به کاهش التهاب کمک می‌کند.
ورزش
ورزش کردن یکی از بخش‌های لاینفک تمامی برنامه‌های کنترل خشکی کمر است. انجام مرتب تمرینات روزانه به انعطاف‌پذیری و بهتر شدن وضعیت قرارگیری بدن و همچنین کاهش درد کمک می‌کند. ورزش کردن حال افراد مبتلا به خشکی کمر را بهتر می‌کند.
فیزیوتراپیستی که به خوبی آموزش دیده و در زمینه کمک به مبتلایان به اسپوندیلیت انکیلوزان نیز تجربه دارد، می‌تواند راهنمای ارزشمندی برای انجام تمرینات ورزشی مربوطه باشد.
رول فوم
به پشت دراز بکشید و فوم رولر را در جهت عرض بدن زیر تیغه‌های شانه‌هایتان قرار دهید. باسنتان را به آرامی از روی زمین بردارید و به آرامی و با دقت شانه‌هایتان را روی رولر عقب و جلو ببرید، و در همین حال عمل بازدم را با دقت انجام دهید؛ این کار باعث شل و ریلکس شدن ناحیه بین وسط کمر و پایین‌ترین قسمت گردنتان می‌شود. بسته به اینکه چقدر راحت هستید، این تمرین را می‌توانید از یک تا چند دقیقه ادامه دهید. در این حالت معمولاً قولنجتان شکسته می‌شود.
ستون فقراتتان را حرکت دهید
حرکت ستون فقرات
قاعدتاً باید قسمت بالایی پشتتان کاملاً آزادانه حرکت کند، خصوصاً باید بتوانید حرکاتی مانند پرتاب کردن، حمل کردن، خم شدن، چرخش بدن، بالا رفتن و آویزان شدن را به طور طبیعی انجام دهید، اما به احتمال زیاد عضلات بدنتان کاملاً خشک هستند، مگر آنکه به خاطر شغلتان مجبور باشید این حرکات را انجام دهید. یک راه جالب برای آنکه بدانید دامنه حرکتی قسمت بالایی پشتتان چقدر است آن است که کف دستتان را، از محل اتصال آن به مچ تا نوک انگشت وسط، اندازه‌گیری کنید.
فرض کنید اندازه آن بیست سانتی‌متر است. دستانتان را مشت کنید و آن‌ها را، یکی از بالا و یکی از پایین به پشتتان ببرید، و سعی کنید آن‌ها را به هم برسانید. اگر فاصله باقی مانده میان مشت‌هایتان بیش از بیست سانتی‌متر باشد یا یک دستتان بهتر از دیگری عمل می‌کند، باید برای اصلاح این وضعیت دست به کار شوید.
برای رفع خشکی کمر طوری روی چهار دست و پا قرار بگیرید که دست‌هایتان مستقیماً زیر شانه‌هایتان و زانو‌هایتان مستقیماً زیر باسنتان قرار بگیرند. یک دستتان را پشت گردنتان قرار دهید. نفس خود را بیرون بدهید و در همان حال بالا تنه خود را از قسمت بالایی پشت به آرامی به سمت پایین بچرخانید. نفس را داخل بکشید و بالاتنه را رو به بالا بچرخانید، برای این کار با استفاده از دست تکیه‌گاه، بالا تنه را محکم رو به بالا هل بدهید، تا اینکه بقیه بدن ثابت بماند. از قسمت پایینی پشتتان برای این کار استفاده نکنید. برای هر طرف، این حرکت را ۸ تا ۱۰ بار انجام دهید
آب درمانی
در آب تمرین کنید (معمولاً یک استخر شنای گرم و کم عمق یا یک حمام مخصوص آب‌درمانی برای این کار مناسب است)؛ نیروی شناوری آب به شما کمک می‌کند راحت‌تر حرکت کنید، و گرمای آب نیز عضلاتتان را شل می‌کند.
وضعیت قرارگیری مناسب
وضعیت قرارگیری نامناسب می‌تواند تاثیرات زیادی بر روی کمر شما داشته باشد و یکی از بدترین مکان‌ها که در آن افراد معمولا وضعیت قراگیری مناسبی ندارند پشت میز کامپیوتر است. قرار دادن صحیح رایانه م تواند به شما کمک کند. شما باید صفحه کامپیوتر را در سطح چشم‌های خود قرار دهید، بنابراین وقتی صاف می‌نشینید چشمان شما باید در وسط صفحه قرار بگیرد. گردن، شانه‌ها و باسن خود را که همه رو به سمت کامپیوتر هستند، باید در وضعیت راحتی قرار داشته باشند. پزشکان توصیه می‌کنند که هر یک ساعت وضعیت خو را چک کنید. یک دقیقه زمان در نظر بگیرید و در آن یک دقیقه در بهترین حالتی که می‌توانید بنشینید. کشیدگی ستون فقرات خود را، مانند ماریونت، در نظر بگیرید، با شانه‌های شل و سنگین که به سمت جیب‌های پشت کشیده می‌شود. این وضعیت صحیح برای ستون فقرات شما است و طبیعتاً در این وضعیت احساس خوبی خواهید داشت. از آنجایی که در این وضعیت احساس خوبی دارید، ممکن است به زودی متوجه شوید که ناخودآگاه خودتان وضعیت نشستن خود را اصلاح می‌کنید.
طب سوزنی
این تکنیک باستانی که عبارت است از فرو کردن سوزن‌های نازک در پوست، می‌تواند مسکن‌های طبیعی بدنتان را تحریک کند. استروفسکی می‌گوید «نتایج مطالعات انجام شده در مورد استفاده از طب سوزنی برای تسکین درد و خشکی کمر متناقض بوده است. اما طب سوزنی به افراد زیادی در مورد درد کمرشان کمک کرده است». مطابق نظر انجمن اسپوندیلیت آمریکا (AAA)، تعداد تحقیقات تأیید کننده سودمند بودن طب سوزنی برای تسکین درد مزمن آن‌قدر هست که این روش ارزش امتحان کردن داشته باشد. البته، این انجمن اخطار می‌کند که برای این کار حتماً باید نزد یک متخصص طب سوزنی آموزش دیده و دارای مجوز بروید.
تحریک الکتریکی اعصاب از طریق پوست (TENS)
TENعبارت است از عبور دادن یک جریان الکتریکی از طریق پوست. اساس این روش و طب سوزنی یکی است (هر دو باعث می‌شوند که مسکن‌های طبیعی بدن آزاد شوند). تحقیقاتی در مورد استفاده از TENS برای درد و خشکی کمر انجام شده است، اما نتایج به دست آمده متناقض هستند.
تزریق کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها اثر ضدالتهابی نیرومندی دارند و مبتلایان به اسپوندیلیت انکیلوزان می‌توانند آن‌ها را به صورت قرص یا تزریق دریافت کنند.
اگر یک مفصل به خصوص ملتهب شده باشد، می‌توان کورتیکواستروئیدها را مستقیماً به آن مفصل تزریق کرد. البته پس از تزریق، باید ۴۸ ساعت به آن مفصل استراحت بدهید.
معمولاً توصیه می‌شود که در هر سال تا سه بار کورتیکواستروئید تزریق کنید و همچنین هر بار تزریق به یک مفصل به خصوص دست کم با سه ماه فاصله انجام شود، زیرا تزریق کورتیکواستروئیدها دارای برخی عوارض جانبی است، مانند:
- عفونت در پاسخ به تزریق
- تغییر رنگ پوست اطراف محل تزریق (کم شدن رنگ‌دانه‌های پوست)
- تحلیل رفتن بافت‌های اطراف محل تزریق
- امکان پاره (دو نیم) شدن یک تاندون (بافتی به شکل طناب که عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کند) در نزدیکی مفصل مورد تزریق قرار گرفته
عمل جراحی
اکثر افراد مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان به جراحی نیاز ندارند. البته، اگر درد شدید داشته باشید یا مفصلتان به شدت تخریب شده باشد، یا اگر مفصل باسنتان آن‌قدر تخریب شده باشد که نیاز به تعویض داشته باشد، دکترتان انجام عمل جراحی را پیشنهاد خواهد کرد.
سؤالات متداول درباره خشکی کمر
در اینجا چند سوال متداول در مورد خشکی کمر مطرح شده است.
آیا ممکن است خشکی کمر در جوانی ناشی از آرتروز باشد؟
بله، انواع خاصی از آرتروز وجود دارد که همراه با خشکی کمر و به طور معمول در افراد جوان مشاهده می‌شود. این بیماری با التهاب در مفاصل ستون فقرات همراه است. اسپوندیلیت آنکیلوزان به شدت باعث خشکی کمر می‌شود و به طور معمول در مردان جوان بروز می‌کند. آرتریت روماتوئید نیز نوعی آرتروز است که اغلب در کودکان و بزرگسالان تشخیص داده می‌شود. مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان که می‌تواند باعث خشکی و درد در کمر شود.
آیا احتمال دارد که خشکی کمر من بهبود یابد؟
بسیاری از دلایل خشکی کمر با گذشت زمان و بدون درمان یا با درمان‌های خانگی ساده مانند پدهای گرمایشی و ماساژ برطرف می‌شوند. به عنوان مثال، احتمالاً طی چند هفته تا چند ماه فشار عضله بهبود یابد. با این وجود، اگر خشکی کمر ناشی از یک بیماری مزمن پزشکی مانند آرتریت باشد، ممکن است با گذشت زمان کاهش نیافته یا حتی بدتر شود. اگر خشکی کمر شما بعد از چند هفته بهبود نیابد، به پزشک مراجعه کنید.
آیا برای تشخیص علت خشکی کمر من به تصویربرداری نیاز دارم؟
تصویربرداری به طور معمول اولین قدم در ارزیابی خشکی کمر نیست. در بیشتر موارد خشکی کمر به دلیل بیماری‌های اساسی ایجاد نمی‌شود و بدون درمان برطرف می‌شود. با این حال، در برخی موارد کمک گرفتن از تصویربرداری ایده خوبی است. اگر خشکی کمر همراه با درد ناگهانی و سایر علائم نگران‌کننده مانند ضعف پا یا تب وجود داشته باشد، تصویربرداری از کمر باید انجام شود تا مشخص شود آیا فشردگی یا عفونت نخاع علت آن است یا خیر. اگر پزشک مشکوک به آرتریت باشد، تصویربرداری می‌تواند برای تعیین تشخیص و شدت بیماری مفید واقع شود.
چرا علاوه بر خشکی کمر، تغییراتی در بینایی من بوجود می‌آید؟
یووئیت یک عارضه شایع اسپوندیلیت آنکیلوزان و آرتروز التهابی است. این حالت شامل التهاب یکی از لایه‌های چشم است و منجر به درد چشم، قرمزی و تاری دید می‌شود. از طرف دیگر، پلی‌میالژی روماتیسمی، یک بیماری التهابی اسکلتی عضلانی و عضلانی، می‌تواند با آرتریت گیجگاهی همراه باشد. التهاب شریان‌های گیجگاهی می‌تواند باعث آسیب به عروق خونی شود که در نهایت منجر به از بین رفتن آن می‌شود. هرگونه تغییر در بینایی که در رابطه با کمردرد یا خشکی کمر رخ می‌دهد، باید فوراً ارزیابی شود.
