عصبها سیگنالهای الکتریکی را در مسیرهایی بین مغز، نخاع، عضلات و پوست انتقال میدهند. این سیگنالها اطلاعات موردنیاز برای حس لامسه، درد، دما و تعادل را انتقال داده و ما را قادر به حرکت دادن عضلات میکنند. مشکلات ایجاد شده در هر نقطه از این مسیرها میتواند باعث علائمی مثل بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف، عدم تعادل و یا دردهای منتشر شونده شود.
الکترومیوگرام (EMG) و تست هدایت عصبی (NCS) دو بخش مجزا از تستهای تشخیصی الکتریکی هستند. این دو تست در صورت انجام همزمان میتوانند اطلاعات ارزشمندی دربارهی اعصاب و عضلات در بیماران مبتلا به بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف، عدم تعادل و یا دردهای منتشر شونده ارائه دهند.
الکترومیوگرافی یا تست سرعت هدایت عصبی
الکترومیوگرافی (EMG) و تست سرعت هدایت عصبی (NCV) میتوانند پاسخ عضله و فعالیت الکتریکی آن در اثر تحریک یک عصب را بررسی کنند. این تستها برای تشخیص مشکلات عصبی عضلانی به کار میروند.
تست سرعت هدایت عصبی (NCV)
تست سرعت هدایت عصبی (NCV) که با نام تست هدایت عصبی (NCS) نیز شناخته میشود، معمولاً همراه با EMG مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش، سرعت هدایت یک پالس الکتریکی از طریق عصب اندازه گیری میشود. این تست میتواند آسیبهای عصبی را تشخیص دهد. در طی این تست، با استفاده از الکترودهای متصل شده بر روی سطح پوست، یک عصب تحریک میشود. دو الکترود مذکور بر روی سطح پوست و بر روی عصب قرار داده میشوند.
یک الکترود با استفاده از یک پالس بسیار خفیف الکتریکی عصب را تحریک کرده و الکترود دیگر فعالیت آن را ضبط میکند. فعالیت الکتریکی ناشی از تحریک عصب توسط الکترود دیگر ضبط خواهد شد. این کار برای هر عصب مورد آزمایش تکرار خواهد شد. سرعت هدایت عصبی نیز با اندازه گیری فاصلهی بین الکترودها و زمان لازم برای انتقال پالس بین دو الکترود اندازه گیری میشود.
الکترومیوگرافی (EMG)
در طی این تست یک یا چند سوزن کوچک (که به آنها الکترود نیز گفته میشود) ازطریق پوست وارد عضله میشوند. فعالیت الکتریکی ضبط شده توسط این الکترودها بر روی یک اوسیلوسکوپ (دستگاهی که فعالیتهای الکتریکی را به شکل موج نشان میدهد) نمایش داده میشود. از یک آمپلیفایر صوتی نیز استفاده میشود تا بتوان فعالیت الکتریکی را شنید.
الکترومیوگرافی فعالیت الکتریکی عضله را به هنگام استراحت، انقباض ملایم و انقباض شدید اندازه گیری میکند. بافت عضلانی معمولاً در هنگام استراحت فعالیت الکتریکی نخواهد داشت. زمانی که الکترود وارد میشود، ممکن است فعالیتهای خفیفی بر روی اوسیلوسکوپ مشاهده شوند ولی پس از آن نباید سیگنالهای بیشتری دیده شوند.
پس از این که همهی الکترودها وارد شدند از بیمار خواسته میشود تا عضله را منقبض کند. میتوان این کار را با بلند کردن یک جسم یا خم کردن اندام انجام داد. پتانسیل عمل (اندازه و شکل موج) ایجاد شده بر روی اوسیلوسکوپ اطلاعاتی را در مورد توانایی عضله برای پاسخ به تحریکهای عصبی در اختیار ما میگذارد. با انقباض شدیدتر عضله، الیاف عضلانی بیشتر و بیشتری درگیر شده و پتانسیل عملهای بیشتری را ایجاد میکنند.
علت انجام این تستها
الکترومیوگرافی معمولاً همراه با تست سرعت هدایت عصبی انجام میشود تا بتوان مشکلات عصبی را از مشکلات عضلانی افتراق داد. تست هدایت عصبی مشکلات مربوط به اعصاب را تشخیص داده در حالی که الکترومیوگرافی میتواند مشکلات مربوط به عضلات و همچنین مشکلات مربوط به تأثیر دستگاههای دیگر بر روی عضلات (مثل اعصاب) را تشخیص دهد.
الکترومیوگرافی برای تشخیص علت علائم مثل ضعف عضلانی، بدشکلی، اسپاسم، آتروفی و گرفتگی انجام میشود. این تست میتواند مشخص کند که آیا فرد واقعاً به ضعف عضلانی دچار بوده و یا ضعف او به دلیل درد یا مشکلات روانی است.
الکترومیوگرافی به منظور تشخیص عارضههایی ازجمله موارد زیر مورد استفاده قرار میگیرد:
- نوروپاتی
- سندرم تونل کارپال
- نوروپاتی اولنار
- آسیبهای عصب رادیال
- آسیبهای شبکه براکیال
- رادیکولوپاتی گردن
- رادیکولوپاتی کمر
- CIDP (پلی رادیکولونوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن)
- AIDP (پلی رادیکولونوروپاتی دمیلینه کننده التهابی حاد یا سندرم گیلن باره)
- آسیبهای عصب فاسیال
- آسیبهای عصب پرونئال
- بیماریهای اعصاب حرکتی مثل ALS
- میوپاتی
- مونونوریت مالتی پلکس
چگونه باید برای انجام تست آماده شوم؟
موارد زیر را با تیم انجام دهندهی الکترومیوگرافی خود در میان بگذارید:
- مصرف آسپرین
- مصرف داروهای رقیق کننده خون (مثل کومادین)
- داشتن ضربان ساز قلب (پیس میکر)
- ابتلا به هموفیلی
قبل از انجام تست دوش بگیرید تا چربی پوست شما پاک شود همچنین در روز انجام تست از کرم و لوسیون های بدن استفاده نکنید.
اگر برای تشخیص بیماری میاستنی گراویس این تست برای شما تجویز شده و داروهایی مثل پیریدوستیگمین مصرف میکنید، از پزشک خود سؤال کنید که آیا میتواند در روز انجام تست مصرف این دارو را قطع کنید یا خیر.
این تستها چقدر زمان میبرند؟
انجام این تستها بین ۲۰ تا ۹۰ دقیقه زمان نیاز داشته و قبل از انجام میتوانید فعالیتهای روزمرهی خود از قبیل موارد زیر را انجام دهید:
- خوردن
- رانندگی کردن
- ورزش کردن
همچنین میتوانید پس از انجام تست نیز به فعالیتهای روزمرهی خود ادامه دهید. این تست عوارض جانبی نخواهد داشت.
آیا الکترومیوگرافی یا تست هدایت عصبی دردناک است؟
تکنسین یا پزشک شما سعی خواهد کرد که ناراحتی شما را به حداقل برساند. اکثر افراد در طول انجام تست احساس ناراحتی قابل توجهی نخواهند داشت.
- تست هدایت عصبی: در طول انجام تست احساس الکتریسیته ساکن یا ضربه با یک کش لاستیکی بر روی پوست خواهید داشت. همچنین ممکن است حس کنید عضلات شما میپرند.
- الکترومیوگرافی: ممکن است در زمان وارد کردن سوزن به عضله مقداری احساس درد و ناراحتی داشته باشید.
- عوارض جانبی احتمالی: ممکن است به مدت یک تا دو روز پس از انجام تست کبودی یا درد عضلات مشاهده شود.
نتایج تست الکترومیوگرافی و تست هدایت عصبی
پزشک انجام دهندهی تست ممکن است پس از انجام بتواند مقداری از نتایج را برای شما توضیح دهد ولی این کار همیشه ممکن نیست. این تستها به شدت تکنیکی بوده و باید قبل از نتیجه گیری نهایی، توسط پزشک تجویز کننده مورد بررسی قرار گیرند.
پس از انجام تست، قدم بعدی مراجعه به پزشک تجویز کنندهی آنهاست. در این مراجعه میتوانید در مورد عارضهی خود، گزینههای درمانی و نیازبه انجام تستهای بیشتر گفتگو کنید.