دو مورد از شایعترین دلایل کمردرد چاقی و روش نادرست هنگام بلند کردن اجسام سنگین است. ستون فقرات و ماهیچههای اطراف آن به سادگی نمیتوانند وزن اضافی یک فرد چاق را تحمل کنند و منجر به انواع آسیبهای ستون فقرات میشود. استفاده از عضلات کمر برای بلند کردن یک جسم سنگین به جای پاهای خود، روش بلند کردن نادرستی است و اغلب منجر به آسیبدیدگی کمر میشود. عضلات کمر شما در مقایسه با گروه عضلات ساق پا (گلوتئوس ماکسیموس، چهار سر ران، همسترینگ و غیره) بسیار ضعیفتر است و احتمال آسیبدیدگی آن نیز بیشتر است.
برخی از متداولترین انواع آسیبهای کمر علاوه بر اسپاسم و کشیدگی عضلات، فتق دیسک است که به آنها دیسکهای برآمده یا دیسکهای پاره شده نیز گفته میشود. این دیسکها غالباً با دیسکهای شکسته اشتباه گرفته میشوند که بسیار رایج و مشابه هم هستند. فتق دیسک تقریباً همیشه بدون جراحی قابل درمان است اما در صورت لزوم عمل جراحی نیز میتواند گزینه مناسبی باشد. جراح ستون فقرات ارتوپدی بخش برآمده دیسک را برداشته و دیسک را به عقب میبرد و به طور موثری هم فتق دیسک و هم درد ناشی از آن را درمان میکند. در صورت پیروی از دستور پزشک میتوانید عوامل خطر جراحی را به حداقل برسانید.
درد فتق دیسک دومین دلیل اصلی بیماری و ناراحتی امروزه مردم است. دوم بودن آن فقط به دلیل شیوع بیشتر سرماخوردگی است. این آمار کارگران هر صنعتی را شامل میشود و نشان میدهد که درد دیسک محدود به نوع شغل خاصی نمیباشد. ۷۰-۸۵٪ از كل افراد درد کمر بسیار شديدی را تجربه ميكنند كه حداقل يكبار در زندگي خود نياز به درمان دارد و كمردرد علت اصلي ناتواني در سراسر جهان است.
این که آیا شما در حال حاضر دردهای فتق دیسک را تجربه میکنید یا فقط نگران این هستید که وضعیت شما در آینده مشکلاتی برای شما ایجاد میکند یا خیر، دکتر حیدریان طیف گستردهای از گزینههای درمانی را به شما ارائه میدهد که میتواند به بهبود آن کمک کند. دکتر حیدریان میتواند با شما همکاری کند تا بهترین گزینه درمانی را پیدا کنید. او میتواند طرحی را برای رفع مشکلات دیسک شما، قبل یا بعد از ابتلا به فتق دیسک، تنظیم کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک دکتر حیدریان میتوانید با شماره تلفنهای۰۲۱۸۸۸۶۶۶۱۹ – ۰۲۱۸۸۸۶۶۶۲۹ تماس حاصل فرمایید.
فتق دیسک چیست؟
فتق دیسک نام خود را از “فتق” میگیرد که زمانی ایجاد میشود که یک اندام از طریق عضله یا بافتی که آن را در جای خود نگه میدارد فشرده شود. این مورد بیشتر در رودهها و دیواره شکم اتفاق میافتد. همین مفهوم در مورد فتق دیسک نیز صدق میکند زیرا مایعات ژل مانند موجود در مرکز دیسک به دیواره خارجی فیبر دیسک فشار وارد میکند. این فتق دیسک میتواند منجر به برآمدگی بزرگی شود که بتواند روی ریشههای عصبی مجاور فشار وارد کند و باعث ایجاد درد شود.
با این حال، فتق دیسک همیشه باعث ایجاد صدمه و آسیب نمیشوند. در واقع، این امکان وجود دارد که فتق دیسک داشته باشیم و متوجه آن نباشیم. فتق دیسک تنها وقتی منجر به درد میشود که ناحیه فتق بر ریشه عصبی واقع در ستون فقرات فشار وارد کند باعث ایجاد درد شود. درد ناشی از فتق دیسک میتواند در دیسک مهرههایی که فتق رخ داده است و یا در جاهای دیگر مانند پاها یا دستها نیز ایجاد شود. محل درد به این بستگی دارد که ریشه عصبی مبتلا به آن به کدام قسمت بدن وصل شده است. در موارد شدید، فتق دیسک باعث میشود که دستها یا پاهای شما حس سوزش داشته باشد، یا حتی به علت فشار بر روی عصب آسیبدیده بیحس شود. در این موارد ، شما باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
فاکتورهای خطر برای فتق دیسک چیست؟
- پیری: از سن ۳۰ سالگی، دیسکهای ستون فقرات به تدریج حجم مایعات خود را از دست میدهند. این اتفاق باعث میشود که آنها خشک شده و شکنندهتر شوند. این روند قابل بازگشت نیست.
- مکانیک نادرست بلند کردن اجسام: چه شما وزنه بردار باشید و چه بخواهید به یک دوست کمک کنید تا حرکت کند، در هر صورت بلند کردن اجسام با پشت خمیده فشار زیادی به ستون فقرات شما وارد میکند. هنگام بلند کردن اجسام به حالت چمباتمه بنشینید، زانوهایتان را خم و پشت خود را صاف کنید.
- فشار مکرر: اگر کاری انجام میدهید که به طور مکرر به کمر شما فشار وارد میکند، مانند نوسان دادن به کمر در باشگاه گلف یا بیس بال، خطر ابتلا به فتق دیسک در شما افزایش مییابد.
- چاقی: چاقی شما را در معرض مشکلات سلامتی بسیاری قرار میدهد و مشکلات دیسک مهره نیز از این قاعده مستثنی نیست. با افزایش وزن، فشار بیشتری بر روی دیسکهای خود وارد میکنید و خطر پارگی را افزایش میدهید.
- ژنتیک: سلامت دیسک به ژنتیک نیز بستگی دارد و اگر خانواده شما سابقه فتق دیسک را داشته باشد، احتمال دارد که شما نیز به آن مبتلا شوید.
- صدمات آسیبزا: این مورد نادر است اما گاهی اوقات صدماتی مانند سقوط، تصادف رانندگی و غیره میتواند آنقدر بر روی دیسک فشار وارد کرده و باعث بروز فتق دیسک شود.
فتق دیسک چگونه تشخیص داده میشود؟
وقتی بیمار دچار کمردرد میشود، پزشک معمولاً برای تشخیص اینکه فتق دیسک دارد یا خیر، سه قدم برمیدارد:
- پزشک تاریخچه بیمار را در نظر خواهد گرفت زیرا سلامت ضعیف دیسک مهرهای میتواند به ارث برسد. آنها همچنین از بیمار میخواهند توضیح دهد که درد از چه زمانی شروع شده و در کدام قسمت بدن رخ داده است.
- سپس، پزشک معاینه بدنی را انجام میدهد. پزشکان عملکرد عصب و قدرت عضلات در دستها و پاهای بیمار را آزمایش میکنند. بیشتر اوقات، معاینه جسمی همه چیزهایی را که پزشک باید درباره ماهیت مشکل بداند، به او میگوید.
- در صورت لزوم، پزشک سیتی اسکن یا MRI را برای بیمار سفارش میدهد. دیسکهای شکسته یا برآمده به راحتی با چنین اسکنهایی قابل مشاهده هستند.
آیا جراحی دیسک خطرناک است ؟
بسیاری از افراد قادرند علائم خود را با مواردی مانند تغییر در نحوه انجام فعالیتهای خود، مصرف دارو برای مدیریت درد، ورزش، فیزیوتراپی یا تزریق استروئید مدیریت کنند. اگر یکی از این موارد اثر نکرد، میتوانید چیز دیگری را امتحان کنید یا برخی از آنها را با هم ترکیب کنید.
جراحی مربوط به عمل دیسک ممکن است درد شما را سریعتر از درمانهای غیرجراحی تسکین دهد. در مورد علائمی که حداقل ۶ هفته به طول انجامیده و انجام فعالیتهای عادی شما را دشوار کرده است، در صورت عدم کمک سایر روشها، جراحی گزینه مناسبی است.
در طولانی مدت، نتیجه اقدامات جراحی و غیر جراحی تقریباً یکسان است تا درد و علائم دیگر کاهش یابد.
جراحی کمر خطرات زیادی دارد از جمله عفونت، آسیب عصبی و احتمال اینکه جراحی علائم شما را تسکین ندهد. و حتی اگر با جراحی بهتر شوید، این احتمال وجود دارد که در آینده علائم جدیدی ایجاد شود.
اگر اکنون جراحی را انتخاب نکنید، میتوانید بعداً اگر علائم شما بهتر نشد یا حتی با سایر درمانها بدتر شدید، نظر خود را تغییر دهید.
چه نوع روشهای درمانی برای فتق دیسک انجام میشود؟
هدف از انجام این روشها، کاهش فشار وار شده به ریشههای عصبی است. این کار معمولاً با از بین بردن مواد دیسک انجام میشود که به آن دیسککتومی گفته میشود.
روشهای مختلفی برای حذف مواد دیسک وجود دارد که عبارتند از:
- دیسککتومی باز. این کار از طریق یک برش بزرگ در پشت شما انجام میشود.
- میکرودیسکتومی. این کار از طریق برش کوچکتری انجام میشود که باعث آسیب کمتری به بافت اطراف میشود.
- روشهای حداقل تهاجمی. این روشها از طریق یک یا چند برش کوچک در پشت شما انجام میشود. پزشک شما میتواند ابزارهای ویژهای را از طریق این برشها، مانند دستگاههای برش یا گرمکن یا لیزر، وارد بدن شما کند. این ابزارها میتوانند بخشی از دیسک را برش داده و یا از بین ببرند.
پزشک ممکن است بعد از عمل برنامه توانبخشی را به شما توصیه کند. این برنامه ممکن است شامل فیزیوتراپی و تمرینات خانگی باشد.
برای کاهش خطرات جراحی از چه روشهای درمانی برای فتق دیسک استفاده میشود؟
روشهای درمانی غیر از عمل جراحی اغلب میتواند به شما در بهتر شدن، فعال بودن و جلوگیری از عمل جراحی کمک کند. بسیاری از افراد قادرند علائم خود را با روشهایی مانند موارد زیر بهبود دهند:
- نحوه انجام فعالیتهای خود را تغییر دهید. این به معنای امتحان کردن روشهای دیگری برای انجام فعالیتهای شما است که باعث درد نمیشوند یا علائم دیگر را تشدید نمیکنند. به عنوان مثال، اگر نشستن علائم را بدتر میکند، سعی کنید در هنگام انجام وظایف خود بایستید. یا میتوانید بین نشستن و ایستادن جابجا شوید.
- مصرف دارو برای مدیریت درد. استامینوفن (مانند تیلنول) و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن (مانند Advil یا Motrin) و ناپروکسن مانند (Aleve) ممکن است به کاهش درد شما کمک کنند. در استفاده از داروها محتاط باشید. تمام دستورالعملهای موجود در برچسب را بخوانید و طبق آن مصرف کنید.
- ورزش. ورزش هوازی میتواند به بهبود علائم شما کمک کند. هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار پیادهروی کوتاه (۱۰ تا ۲۰ دقیقه) بر روی یک سطح هموار داشته باشید (سعی کنید از شیبها، تپهها، یا پلهها اجتناب کنید). تنها با پیاده روی میتوانید درد و به خصوص درد پای خود را مدیریت کنید.
- فیزیوتراپی. این کار به شما کمک میکند تمرینات کششی و قدرتی را یاد بگیرید که باعث کاهش درد و سایر علائم شما میشود. هدف از این درمان آسانتر کردن کارها و فعالیتهای روزانه شماست.
- تزریق استروئید. این روش درواقع تزریقی است که در صورت عدم استفاده از درمانهای غیر جراحی ممکن است به برخی از افراد توصیه شود. تزریق ممکن است با کاهش التهاب در ریشه عصب، درد پا را کاهش دهد. این تزریقها ممکن است برای برخی افراد مفید باشد اما شاید برای همه تاثیرگزار نباشد. و در صورت موثر بودن نیز فقط برای مدتی کوتاه باعث رفع علائم میشوند.
اگر یکی از این موارد تاثیر نداشت، میتوانید مورد دیگری را امتحان کنید یا برخی از آنها را با یکدیگر ترکیب کنید.
اگر بعد از حداقل ۶ هفته درمان غیر جراحی بهتر شده باشید، این نشانه خوبی است که بدن شما بدون جراحی میتواند بهبود یابد. غالباً بدن مواد را از دیسک جدا میکند که به از بین رفتن درد کمک میکند. این فرآیند را جذب میگویند.
عمل جراحی فتق دیسک چقدر تاثیرگزار است؟
جراحی فتق دیسک کمر (پایین کمر) برای خیلی از افراد خوب پاسخ میدهد اما برای همه اینطور نیست. در برخی از افراد با جراحی میتوان از همه یا بیشتر علائم خلاص شد.
اگر اکنون جراحی را انتخاب نکنید، در صورت بهتر نشدن با سایر روشهای درمانی یا بدتر شدن علائم میتوانید بعداً نظر خود را تغییر دهید. به نظر میرسد بهتر است که عمل جراحی نیز در صورتی انجام شود که ۶ ماه از شروع علائم گذشته باشد
خطرات جراحی چیست؟
بیشتر افراد مشکلی در جراحی کمر برای فتق دیسک ندارند. اما در مورد بیشتر جراحیها، برخی از خطرات وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- خطر آسیبدیدگی اعصاب یا ستون فقرات در حین عمل وجود دارد.
- در برخی از افراد در ناحیه عمل جراحی بافت زخم زیادی ایجاد میشود. این بافت میتواند به اعصاب فشار وارد کرده و باعث ایجاد درد شود.
- خطر عفونت وجود دارد که ممکن است صدمات بیشتری به همراه داشته باشد. عفونت ممکن است به آنتییوتیک یا جراحی دیگری نیاز داشته باشد.
- عوارض جانبی بیهوشی رایج نیست اما میتواند شامل مشکلات تنفسی، حمله قلبی، سکته مغزی و حتی مرگ باشد.
- این احتمال وجود دارد که جراحی علائم شما را تسکین ندهد. و حتی اگر با جراحی بهتر شوید، این احتمال وجود دارد که در آینده علائم جدیدی داشته باشید.
چرا پزشک ممکن است عمل جراحی فتق دیسک را توصیه کند؟
پزشک ممکن است به دلایل زیر عمل جراحی را به عنوان گزینه درمان فتق دیسک شما توصیه کند:
- علائم شما حداقل ۶ هفته طول کشیده است و انجام فعالیتهای عادی برای شما سخت شده است و سایر روشهای درمانی کمکی نکردهاند.
- شما باید به دلیل شغل خود سریعتر بهتر شوید یا در اسرع وقت به فعالیتهای دیگر خود بازگردید.
- ضعف پا دارید که در حال بدتر شدن است.