آرتروز گردن یا اسپوندیلوز گردنی نوعی اختلال دژنراتیو غیر التهابی ستون فقرات گردنی است که با تخریب تدریجی غضروف و تشکیل استخوان جدید ایجاد میشود. این عارضه، علت شایع درد در ناحیه گردن است. آرتروز گردن به دلایل مختلف در مفصل رخ میدهد. از جملهی این دلایل میتوان به سن، ضربه، عفونت، آرتریت روماتوئید و وضعیت بد بدن اشاره کرد. برخی دیگر از علل آرتروز گردن شامل چاقی، عوامل هورمونی و ژنتیکی است. معمولاً آرتروز گردن در گروه سنی میانسال یا مسن اتفاق میافتد.
بیمار مبتلا به آرتروز از احساس سفتی، درد، کاهش دامنه حرکتی گردن، گزگز و بی حسی دستها رنج میبرد. روشهای مختلف درمانی میتوانند علائم ناشی از آرتروز را تسکین دهند. مسکن های خاصی مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و شل کننده عضلات باعث کاهش درد میشوند. درمان فیزیوتراپی (استفاده از مدالیتهها) و درمان ورزشی به تسکین درد نیز کمک میکند. اصلاح رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به آرتروز نیز توصیه میشود. رژیم غذایی باید غنی از کلسیم و ویتامین D برای تقویت استخوانها و عضلات باشد. جراحی در صورت درد شدید ناشی از فشرده سازی عصب توصیه میشود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی درمان قطعی آرتروز گردن و یا رزرو نوبت در مطب دکتر حیدریان میتوانید با شماره تلفنهای 02188866619 – 02188866639 تماس حاصل فرمایید.
چه عواملی باعث آرتروز گردن میشوند؟
در ستون فقرات، وقتی دیسک آسیب میبیند و کم آب میشود، آرتروز رخ میدهد. در کودکان و بزرگسالان، محتوای آب دیسکها زیاد است. هرچه پیرتر میشویم، دیسکهای ما خشک و ضعیفتر میشوند. این مشکل باعث اختلال از دست دادن ارتفاع فضای دیسک میشود.
از آنجا که مفاصل فاست فشار بیشتری را تجربه میکنند، شروع به تحلیل رفتن و ایجاد آرتروز میکنند. غضروفهایی که مفاصل را میپوشاند و از آنها محافظت میکنند، دچار فرسودگی و سایش میشوند. اگر غضروف کاملاً فرسوده شود، میتواند باعث ساییدگی استخوان روی استخوان شود. برای جبران غضروف از دست رفته، بدن شما ممکن است با رشد استخوان جدید در مفاصل فاست برای کمک به حمایت از مهره ها واکنش نشان میدهد. با گذشت زمان، این رشد بیش از حد استخوان – که استخوان خار نامیده میشود ممکن است فضای عبور اعصاب را تنگ کند.
عوامل خطر چیست؟
عوامل مختلفی وجود دارد که خطر ابتلا به آرتروز گردن را افزایش میدهد. موارد زیر با بیشتر خطرهای گردن درد و آرتروز گردن در ارتباط است:
- ژنتیک – اگر خانواده شما سابقه گردن درد یا آرتروز دارند
- سیگار کشیدن – به وضوح با افزایش درد گردن ارتباط دارد
- شغل – برخی مشاغل، با حرکت گردن زیاد و کار دارد
- بهداشت روانی – افسردگی و اضطراب
- آسیبها- تروما – تصادف با ماشین یا آسیب دیدگی هنگام کار
علائم آرتروز گردن چیست؟
درد ناشی از آرتروز گردن ممکن است خفیف تا شدید باشد. گاهی اوقات با نگاه کردن به بالا یا پایین برای مدت طولانی، یا با فعالیتهایی مانند رانندگی یا خواندن کتاب، این وضعیت بدتر میشود. همچنین با استراحت یا دراز کشیدن احساس بهتری دارید.
علائم همچنین شامل موارد زیر است:
- درد و سفتی گردن (ممکن است با فعالیت بدتر باشد)
- بی حسی و ضعف در بازوها، دستها و انگشتان
- مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل، یا ضعف در دست یا پاها
- اسپاسم عضلات در گردن و شانهها
- سردرد
- صدادادن مفصل گردن و یا تق تق گردن پس ازحرکت دادن آن
تشخیص پزشک
تعیین منشا درد برای توصیه درمان مناسب و توانبخشی ضروری است. بنابراین، برای تعیین علت درد گردن، یک معاینه کامل لازم است. پزشک، شرح حال کاملی از مشکلاتی را که با گردنتان متحمل میشوید، از شما میپرسد. او ممکن است از شما در مورد سایر بیماریها یا آسیب هایی که به گردن شما وارد شده است، سوال کند. سوالات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- از چه زمانی گردن شما درد گرفت؟
- آیا قبلاً اینگونه صدمه دیده است؟
- هنگامی که گردن شما درد میکند، چند بار و برای چه مدت درد میکند؟
- آیا چیزی آن را بهتر یا بدتر میکند؟
- آیا تا به حال تصادف کردهاید یا از ناحیه گردن آسیب دیدهاید؟
- آیا تاکنون برای گردن درد خود معالجه شده اید؟
یک معاینه کامل بدنی شامل گردن، شانهها، بازوها و اغلب پاها نیز میشود. قدرت عضلات، احساس لمس، رفلکس، جریان خون، انعطاف پذیری گردن و بازوها و همچنین راه رفتن شما ممکن است بررسی شود. پزشک ممکن است گردن و شانههای شما را فشار دهد و نقاط تحریک کننده (حساس) یا تورم غدد را مشاهده کند.
چه تستهای دیگر برای تشخیص آرتروز گزدن لازم است انجام دهم؟
تستهای تشخیصی برای آرتروز گردن شامل:
- اشعه ایکس – این تصاویر به عنوان اولین مرحله در تصویربرداری از ستون فقرات انجام میشوند. اشعه ایکس تغییرات پیری مانند از دست دادن ارتفاع دیسک یا خار استخوان را نشان میدهد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) –این مطالعه میتواند تصاویر بهتری از بافتهای نرم مانند عضلات، دیسکها، اعصاب و نخاع ایجاد کند.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری – این مطالعه تخصصی اشعه ایکس امکان ارزیابی دقیق استخوان و کانال نخاعی را فراهم میکند.
- میلوگرافی – این مطالعه خاص با اشعه ایکس شامل تزریق ماده رنگی یا ماده حاجب به کانال نخاع است. این امکان را برای ارزیابی دقیق کانال نخاعی و ریشههای عصبی فراهم میکند.
- الکترومیوگرافی (EMG) – ممکن است نوار عصب و عضله توسط پزشک دیگری انجام شود تا آسیب عصب مشخص شود.
آرتروز گردن چگونه درمان میشود؟
بسته به تشخیص پزشک و شدت علائم، یکی از چندین گزینه درمانی ممکن است برای آرتروز گردن توصیه شود. تمام این گزینهها قبل از تصمیم گیری نهایی با شما در میان گذاشته میشوند:
درمانهای اولیه
تا زمان مراجعه به پزشک و تشدید نشدن درد دانستیهای زیر در درمان و کاهش علائم آرتروز گردن تا حد زیادی میتواند موثر باشد:
- فعال باشید – استراحت طولانی مدت، باعث سفت شدن گردن میشود که ممکن است این خود، علائم را تشدید کند.
- برنامه ورزشی داشته باشید – این مهمترین قسمت از توانبخشی است. درمانگر به شما آموزش میدهد که با کدام تمرینات شروع کنید، چه موقع تمرینات دیگر را اضافه کنید و همچنین چگونه تمرینات پیشرفته را انجام دهید.
- کیسههای حرارتی – استفاده از یک کمپرس گرم ممکن است در کمک به ماهیچهها برای شل شدن، تقویت جریان خون در ناحیهی آسیب دیده و تسکین درد مفید باشد.
- وضعیت صحیح بدن– وضعیت خوب و درست بدن، عضلات ستون فقرات را قادر میسازد تا به عنوان یک ساختار حمایت کننده عمل کرده و فشار روی مفاصل ستون فقرات را کاهش دهد.
- ارگونومی – اطمینان حاصل کنید که وضعیت قرار گرفتن شما روی صندلی مناسب است و تشک شما به اندازه کافی از ستون فقرات پشتیبانی میکند.
- بالش محکم – به نظر میرسد بالش محکم هنگام خواب به برخی از افراد کمک میکند اما ممکن است درد را در برخی از افراد تشدید کند.
رژیم غذایی
رژیم خاصی برای تسکین درد در آرتروز گردن وجود ندارد. اما برخی از مواد غذاییها، استخوانها را تقویت میکند، و میتواند از اسپوندیلوز جلوگیری کند. این موارد شامل:
اسیدهای چرب امگا 3
اسیدهای چرب امگا 3 باعث کاهش مواد شیمیایی التهابی در بدن میشود. تعداد کمی از مواد غذایی غنی از امگا 3 عبارتند از:
- روغن جگر ماهی
- ماهی قزل آلا
- سبزیجات برگ سبز
- دانههای کتان
کلسیم
مصرف کلسیم مهم است زیرا ساییدگی و فرسایش غضروف در آرتروز گردن رخ میدهد. نیاز روزانه به کلسیم 1000-1500 میلی گرم در روز است. تعداد کمی از مواد غذایی غنی از کلسیم هستند:
- شیر
- پنیر
- پنیر چدار
- توفو یا پنیر سویا
- دانههای آفتابگردان
ویتامین D
جذب کلسیم از خون به استخوانها مهم است. در برخی از کشورها کمبود ویتامین D بسیار شایع است. این ممکن است منجر به ضعف در عضلات و باعث فشار بیشتر به مهره وارد شود، در نتیجه احتمال آرتروز گزدن افزایش مییابد. مصرف روزانه ویتامین D باید 400-800 IU در روز باشد. نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است. برخی از مواد غذایی غنی از ویتامین D هستند
- زرده تخم مرغ
- قارچ
- توفو یا پنیر سویا
- آب پرتقال غنی شده
- جو دوسر
- غلات غنی شده
- شیر سویا
منیزیم
منیزیم در سلامت اسکلت بدن مهم است. مواد غذایی غنی از منیزیم :
- سبزیجات برگ سبز
- آووکادو
- بادام
- موز
- ماست
رژیم ضد التهاب
رژیم ضد التهاب، به مبارزه با التهاب ناشی از آرتروز گزدن کمک میکند. مواد غذایی غنی از خواص ضد التهابی عبارتند از:
- میوهها – سیب، توت فرنگی، بلوبری و پرتقال.
- سبزیجات – کلم پیچ، اسفناج و گوجه فرنگی
- کلم بروکلی
- چغندر
- سیر
- زردچوبه
داروها
چندین دارو ممکن است در طول مرحله اول درمان آرتروز گردن برای رفع درد و التهاب استفاده شود.
- استامینوفن. درد خفیف اغلب با استامینوفن برطرف میشود.
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) :داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن که اغلب با استامینوفن تجویز میشوند، داروهای خط اول درد گردن محسوب میشوند. آنها هر دو درد و تورم را برطرف میکنند و بسته به مشکل خاص ممکن است برای چند هفته تجویز شوند. اگر منع مصرف جدی NSAIDs داشته باشید، یا درد شما به خوبی کنترل نشده باشد، انواع دیگر داروهای ضد درد را میتوان در نظر گرفت.
- شل کنندههای عضله. در موارد اسپاسم عضلانی دردناک میتوان از داروهایی مانند سیکلوبنزاپرین یا کاریزوپرولول نیز استفاده کرد.
- تزریقات مبتنی بر استروئید. بسیاری از بیماران تسکین درد کوتاه مدت ناشی از تزریق استروئید را پیدا میکنند. انواع مختلفی از این تزریقها به طور معمول انجام میشود. متداول ترین روشهای درد گردن شامل بلاک اپیدورال و تزریق مفصل فاست در ستون فقرات گردنی است.
فیزیوتراپی
درمان فیزیوتراپی یک درمان مهم برای آرتروز گردن است. برای تسکین درد باید با فیزیوتراپیست مشورت کرد. فیزیوتراپی شامل درمان با روشهای مختلف است. این شامل:
- ماساژ – شامل انواع تکنیکها و با فشار کافی از طریق بافت سطحی برای رسیدن به ساختارهای عمیق انجام میشود. این درمان برای افزایش جریان خون، کاهش تورم، کاهش اسپاسم عضلات و بهبود ترمیم طبیعی بافت استفاده میشود.
- تحرک – یک روش دستی است که در آن مفاصل و بافتهای نرم توسط فیزیوتراپیست به آرامی جابجا میشوند تا محدوده طبیعی را بازیابی کنند، سطوح مفصل را روان کنند و درد را تسکین دهند.
- درمان دستی یا کایروپراکتیک – این روش برای از بین بردن چسبندگی، رفع انسداد مفصل و بازیابی حرکت کامل بدون درد استفاده میشود. در طول این درمان ممکن است صدا مانند گرفتن قولنج ایجاد شود.
- درمان التراسونیک – انتقال امواج صوتی از طریق بافتها باعث تحریک واکنش های شیمیایی بدن و در نتیجه روند بهبودی میشود، همانطور که تکان دادن یک لوله آزمایشگاهی در آزمایشگاه سرعت واکنش شیمیایی را افزایش میدهد.
- درمان تداخلی – جریان الکتریکی کوچکی را به بافتها وارد می کند و میتواند در فرکانسهای مختلف برای اثرات مختلف درمانی مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال. تسکین درد، تحریک عضله یا عصب، جریان خون را تقویت کرده و التهاب را کاهش میدهد.
- طب سوزنی – یک روش شرقی برای وارد کردن سوزن به پوست برای افزایش یا کاهش جریان انرژی برای تسکین درد و بهبود آن است.
تمرینات کششی آرتروز گردن
برای پیشگیری از آرتروز گردن، بیمار مبتلا باید روزانه ورزشهای گردن انجام دهد. تمرینات گردن عبارتند از:
- ورزش ایزومتریک: کف دست خود را در جلوی سر قرار دهید و سر را روی دست فشار دهید، بدون اینکه گردن را حرکت دهید. این حرکت را برای 5 ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید. این ورش را 10 بار تکرار کنید. همان کار را با نگه داشتن دست در پشت سر تکرار کنید. پس از این دستها را در سمت راست گردن و سپس در سمت چپ گردن نگه دارید.
- پایین آوردن چانه؛ سرو گردن خود را به پایین بیاورید تا گوشها با شانهها همسو باشد. در پشت عضلات گردن احساس کشش میکنید. این موقعیت را برای 5 ثانیه نگه دارید و 10 بار تکرار کنید.
- کشش قفسه سینه ؛ هر دو دست خود را در کنارههای در نگه دارید و بدن را کمی به جلو حرکت دهید تا کشش را احساس کنید. دستها باید در زاویه 90 درجه باشند. آن را به مدت 10 ثانیه نگه دارید. 5-6 بار تکرار کنید.
- حرکت کششی گردن: گردن را در سمت راست خم کنید. دست راست خود را روی سر نگه دارید و سعی کنید گردن را بیشتر خم کنید تا احساس کشیدگی در سمت چپ را داشته باشید. صندلی را با دست چپ بگیرید. این کار را در سمت دیگر تکرار کنید. کشش را به مدت 10-15 ثانیه حفظ کنید. 5-6 بار تکرار کنید.
- بالا آوردن شانه: شانه را به سمت بالا بالا ببرید. آن را برای 5 ثانیه نگه دارید و 10 بار تکرار کنید.
- عقب دادن شانه: سعی کنید شانهها را به عقب برسانید. آن را برای 5 ثانیه نگه دارید و 10 بار تکرار کنید.
درمان جراحی
همیشه جراحی گزینهی مناسبی برای افرادی که آرتروز گردن و گردن درد دارند مناسب نیست. جراحی مخصوص بیمارانی است که فقط درد شدیدی دارند و درد آنها با درمانهای دیگر تسکین نیافته است. روشهای مختلفی برای جراحی آرتروز گردن وجود دارد. باید با جراح ستون فقرات مشورت کرد. برخی از روشها شامل موارد زیر میشوند:
- لامینکتومی – در این روش، در این نوع از جراحی، قسمتی از استخوانی به نام لامینا را که بر روی عصب قرار گرفته برداشته میشود تا فشار کمتری به آن وارد شود و قسمت فشرده ستون فقرات آزاد شود.
- دیسککتومی – به دلیل ضعف عضلانی در آرتروز گردن، احتمال برآمدگی دیسک وجود دارد. این روش میتواند باعث فشرده سازی عصب شود. از این رو، دیسک برداشته میشود.
- همجوشی ستون فقرات – به همجوشی مهره دردناک کمک میکند. این حرکت بین مهره ای را که در آرتروز دردناک است از بین میبرد. همچنین از کشیدگی عصب و رباط جلوگیری میشود.