قوس کف پا, حالت ارتجاعی و انعطاف پذیری به پا می‌دهد و کمک می‌کند وسط پا باز و بسته شود. قوس کف پا به جذب شوک و حرکات ناگهانی کمک می‌کند و قدرت و تعادل بدن را حفظ می‌کند. همچنین این قوس‌ها وزن بدن را به طور یکنواخت روی پا پخش می‌کنند. هنگامیکه کف پا صاف باشد، بقیه بدن باید بدون هیچ قوسی این بار را تحمل کند در این صورت بار اضافی روی پاها قرار می‌گیرد و موجب درد و التهاب در زانوها و کمر می‌شود.
کف پای صاف یکی از دلایلی است که باعث می‌شود پا, مچ پا یا سایر نقاط بدن درد داشته باشند. اگر قوس کف پای شما اخیرا کاهش پیدا کرده است، کمر درد دارید و کفش‌های طبی یا ارتوپدی به کاهش درد پا کمکی نمی‌کنند و یا اگر به طور مداوم پا سنگین یا سفت می‌شود، به پزشک مراجعه کنید.
درمان صافی کف پا
یک پزشک یا فیزیوتراپیست برای درک بهتر مشکل مسائل شخصی زندگی شما را بررسی می‌کند. آنها برای شما توضیح می‌دهند که پاها پایه و اساس کل بدن هستند و قوی نگه داشتن آنها به کاهش درد در سرتاسر بدن از جمله مچ پا، زانو و کمر درد کمک می‌کند. چیزهایی که پزشکان به طور معمول پیشنهاد می‌کنند شامل کفش‌های طبی برای محافظت از قوس پا، کفی برای کاهش فشار پا، تمرینات کششی روزانه برای کف پا و پا، یخ درمانی برای کاهش التهاب، فیزیوتراپی برای اصلاح الگوهای راه رفتن و بریس مچ پا می‌شوند.اما در موارد شدیدتر تزریق یا عمل جراحی به بیمار پیشنهاد می‌شود.
ارتباط با ما
شما عزیزان می‌توانید برای درمان انواع دردهای اسکلتی عضلانی از جمله درد ناشی از صافی کف پا به کلینیک درد ماهان مراجعه فرمایید. برای دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های ۰۲۱۸۸۸۶۶۶۱۹ و ۰۲۱۸۸۸۶۶۶۲۹ و ۰۲۱۸۸۸۶۶۶۳۹ تماس حاصل نمایید.
چه چیزی موجب کف پای صاف و افتادگی قوس کف پا می‌شود؟
- معمولا افراد با کف پای صاف به دنیا می‌آیند و این عارضه از زمان تولد با آنها همراه است. درست همانند دیگر ویژگی‌های فیزیکی که از والدینمان به ارث می‌بریم, کف پای صاف نیز در خانواده به ارث می‌رسد.
- معمولا کف پای کودکان کوچک صاف است. زمانی که کودکان بزرگتر می‌شوند قوس پای آنها هنگام ایستادن معلوم می‌شود (البته وقتی روی نوک انگشتان پا می‌ایستند, این قوس بهتر دیده می‌شود).
برخی شرایط که باعث به وجود آمدن کف پای صاف می‌شوند
این موارد شامل:
- تاندون‌های آسیب دیده، ملتهب یا پاره (به ویژه تاندون خلفی تبیال).
- کشش تدریجی تاندون خلفی تیبال (به ویژه در خانم‌های بالای ۴۰ ساله رایج است. ممکن است پوشیدن کفش پاشنه بلند برای مدت طولانی در به وجود آمدن کف پای صاف نقش داشته باشد).
- آسیب به استخوان پا یا مچ پا.
- شرایطی که مفاصل و بافت نرم را تحت تاثیر قرار می‌دهد، از جمله آرتروز.
- برخی شرایط مانند فلج مغزی، بیماری پارکینسون و دیستروفی عضلانی که بر روی اعصاب تاثیر می‌گذارند باعث می‌شوند عضلات سفت‌تر و ضعیف‌تر شوند.
علل دیگر کف پای صاف
پاهای صاف بیشتر در افرادی دیده می‌شود که دارای:
- چاقی: وزن اضافی موجب افزایش فشار روی تاندون‌هایی می‌شود که از قوس پا حمایت می‌کنند و احتمال افتادگی قوس پا بیشتر می‌شود.
- فشار خون بالا: این مسئله بر روی خونرسانی تاندون پا تاثیر می‌گذارد.
- دیابت: دیابت بر روی اعصاب پا تاثیر می‌گذارد و موجب ضعیف شدن تاندونها می‌شود.
- بارداری: اضافه وزن و ترشح هورمون‌های بارداری موجب صاف شدن رباطهای حمایتی می‌شود.
- آرتریت روماتوئید(رماتیسم مفصلی): این عارضه تاندونها را ضعیف می‌کند یا مفاصل را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- سابقه دویدن طولانی مدت (کشش تاندون تبیال خلفی).
- سن بیشتر: با افزایش سن تاندونها فرسوده شده و کش پیدا می‌کنند.
- پاهای بزرگتر: کسانی که پاهای بزرگتری دارند بیشتر در معرض ابتلا به صافی کف پا هستند.
علائم کف پای صاف و افتادگی قوس کف پا چیست؟
برخی افراد در تمام طول عمر خود کف پای صاف دارند،اما معمولا هیچ گونه علائمی ندارند. پاهای آنها احتمالا برخلاف پاهای معمولی, انعطاف پذیرند و هیچگونه تاندون یا مشکلات مفصلی ندارند و طرز راه رفتن و دویدن آنها این مشکل را جبران می‌کند. بین یک نفر از چهار تا پنج فرد بزرگسال، دارای درجات مختلفی از کف پای صاف هستند.
برخی افراد که کف پای صاف دارند ممکن است علائمی نظیر موارد زیر داشته باشند:
- درد پا: این درد ممکن است در هر نقطه‌ای از پا باشد، با توجه به اینکه کدام قسمت قوس پا افتادگی دارد و تاندونها کشیده شده‌اند یا آسیب دیده‌اند متفاوت است.
- درد ممکن است تمام پا ,مچ پا، یا فقط بخشی از آن را تحت تاثیر قرار دهد.
- معمولا داخل مچ پا، لبه بیرونی پا و یا در داخل قوس پا درد دارد.
- عوض کردن وضعیت پا روی زمین باعث بروز درد در ساق پا، زانو، ران، باسن و یا ستون فقرات می‌شود.
- پروناسیون بیش از حد (چرخش پا به طرف پائین) اغلب منجر به درد مچ پا و تاندونوپاتی آشیل(استفاده بیش از حد از تاندون آشیل) می‌شود.
- سفتی پا
- ناهماهنگی در پوشیدن کفش
- احساس صافی کف پا یا عدم تعادل (به ویژه اگر فقط یک پا تحت تاثیر این مسئله قرار گرفته باشد).
عوارض کف پای صاف و افتادگی قوس پا چیست؟
- یکی از عوارض اصلی صافی کف پا که با پیشرفت این بیماری بدتر می‌شود تغییر در نحوه راه رفتن افراد است و البته همراه با آن توانایی پاها برای برقراری تعادل و پریدن نیز کاهش پیدا می‌کند و درد هم به تدریج به سمت پاها و کمر کشیده می‌شود. این درد شامل درد عضلانی، درد مفصلی و التهاب تاندونها (مثلا تاندونوپاتی آشیل و فاسئیت پلانتار) می‌شود.
- تغییر در راه رفتن و نحوه قرار گرفتن پاها روی زمین ممکن است منجر به اختلالات بیشتر پا مانند پینه پا، میخچه، خمیدگی شست پا و تاول شود.
- جذب نشدن ضربه توسط پاها در ورزشکاران باعث می‌شود فشار بیشتری به پاها منتقل شود. در نتیجه ممکن است، آسیب‌های ناشی از استفاده بیش از حد مثل درد و ورم ساق پا(سندرم تنش استخوان تیبال) را به همراه داشته باشد.
کف پای صاف و افتادگی قوس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
- پزشک با یک معاینه ساده در حالت ایستاده یا راه رفتن صافی کف پا را تشخیص می‌دهد.
- با تجزیه و تحلیل جای پا افراد (پدوگراف).
- اگر این تغییرات اخیرا برای شما پیش آمده باشد، ممکن است پزشک به دنبال دلیل اصلی باشد. او تاندونها را بررسی می‌کند و راه رفتن شما را نگاه می‌کند؛ با استفاده از رادیولوژی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(MRI) قسمتی از پا یا تمام پا را اسکن می‌کند.
- خودتان هم می‌توانید صافی کف پا را تشخیص دهید. به این صورت که در حالت ایستاده پای خیس را روی یک سطح قرار دهید سپس به جای پای خود نگاه کنید اگر ردپای تمام پا روی سطح مشاهده شود نشان دهنده صافی کف پاست.
- اگر شست پا را تا آنجا که می‌توانید به عقب بکشید اما قوس پای شما ظاهر نشود، هنگام راه رفتن و یا دویدن، احتمالا پای شما بیش از حد رو به زمین قرار می‌گیرد.
درمان کف پای صاف و افتادگی قوس پا چیست؟
با توجه به علائم:
استراحت و کم کردن وزن
استراحت کردن به بهبود صافی کف پا خیلی کمک می‌کند به خصوص اگر به دلیل استفاده بیش از حد وضعیت پا بدتر شده باشد – برای مثال، دویدن روی سطوح سفت یا ناهموار به کف پا آسیب وارد می‌کند. پس بهتر است گهگاهی برای دویدن از تردمیل استفاده کنید.
- استفاده از یخ پس از ورزش نیز خیلی مفید است.
- از ورزش‌هایی که شامل پریدن و فرود آمدن است- برای مثال، باله و بسکتبال- اجتناب کنید.
- اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن به تسکین درد کمک می‌کند.
کفش و کفی طبی
- درد پا با کفش و کفی طبی مناسب کاهش پیدا می‌کند.
- کفی مناسب از قوس کف پا محافظت می‌کند و از فشار وارد شده روی قوس پا می‌کاهد. این کفی‌ها از چرخش پاها به داخل یا خارج جلوگیری می‌کند، زیرا این حرکات باعث افزایش درد در پایین تنه و کمر می‌شوند.
- کفش با پاشنه کوتاه و سر پنجه پهن بپوشید.
- اگر می‌توانید پا برهنه راه بروید.
بریس مخصوص
اگر رباط تبیال خلفی تورم داشته باشد دستگاه‌های ارتوپدی یا بریس‌های مچ پا نیز مفید هستند. همچنین اگر علت صافی کف پا مربوط به مشکلات سیستم عصبی یا ضعف عضلانی شدید باشد این بریسها خیلی موثر هستند.
طب فیزیکی و فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست علائم شما را ارزیابی می‌کند تا ببیند آیا این علائم ناشی از قسمت‌های دیگر بدن هستند یا خیر. گاهی اوقات ممکن است صافی کف پا به علت مشکلات دیگری پیش آمده باشد. در اکثر موارد ضعف هسته مرکزی بدن و ساختار عضلانی مفصل ران می‌تواند منجر به افزایش فشار روی اندام تحتانی و نیروهای وارد شده به مچ پا یا پا شود و این باعث می‌شود که این اندام بیشتر رو به زمین (اصطلاحا به حالت کب)قرار گیرند. این مشکل را می‌توان با یک برنامه تمرینی کامل که شامل تقویت هسته مرکزی بدن و اندام تحتانی است برطرف کرد. برای اصلاح ناهنجاریهای راه رفتن که به علت شکل و فرم پاها به وجود آمده است می‌توان از فیزیوتراپی کمک گرفت.
ماساژ
گاهی اوقات کف پا قوس کمی دارد و این به علت کشیدگی قوس است چون تقریبا صاف به نظر می‌رسد، در چنین مواردی همراه با درمان پزشکی ماساژ انجام می‌شود. پس از ماساژ پا احساس بهتری پیدا می‌کند و سریعتر بهبود می‌یابد.
درمان با اولتراسوندتراپی
اولتراسوندتراپی یا سایر روشهای فیزیوتراپی به طور موقت درد را تسکین می‌دهند. انواع مختلف اولتراسوند درمانی، با شدت و فرکانسهای صوتی مختلف استفاده می‌شوند، اما در همه آنها اصل اساسی “تحریک” وجود دارد. با استفاده از این دستگاه امواج صوتی بالاتر از سطح شنوایی انسان بافت را تحریک می‌کنند.
جراحی
ناهنجاریهای استخوان پا به ندرت با جراحی درمان می‌شوند. این درمان شامل درآوردن استخوان، حذف زائده استخوانی(اسپور)، جراحی افزایش طول تاندون و پیوند استخوان می‌شود. جراحی در مواردی که درد و یا آسیب پا خیلی شدید است انجام می‌شود و همانطور که مشخص است جراحی می‌تواند مشکل اصلی را برطرف کند.
ورزش
برای درمان مشکل صافی کف پا ورزش خیلی موثر است. این ورزشها شامل جمع کردن انگشتان پا و بالا بردن پاشنه پا و ورزشهای برونگرا می‌شود.ورزش برونگرا ورزشی است که در آن طول عضله برخلاف اینکه کوتاه یا منقبض شود, زیاد می‌شود. تمرینهای زیر به شما کمک می‌کنند سفتی عضلات را که به دلیل کف پای صاف ایجاد شده است, برطرف کنید و قوس کف پا را تقویت کنید. این تمرینات را ۳ بار در هفته انجام دهید. هر حرکت را به مدت ۱ دقیقه نگه دارید. برای تمرینات قدرتی، ۲ ست ۱۰ تایی تکرار کنید. نباید هنگام تمرین یا بعد از تمرین هیچ گونه دردی داشته باشید. اگر درد داشتید، بلافاصله تمرین را متوقف کنید و با پزشک خود مشورت کنید.
تمرین تقویت عضله قوس کف پا
- روی صندلی بنشینید و پای آسیب دیده را روی ران پای دیگر قرار دهید.
- بندی دور پا بیاندازید و سر آنرا زیر پای دیگر بگذارید.
- با کمک دست، پای خود را بالا ببرید.
- به آرامی پا را به موقعیت شروع بازگردانید و در برابر کشش بند مقاومت کنید.
جمع کردن حوله با انگشتان پا
- روی یک صندلی بنشینید و تکیه بدهید یک حوله زیر پای خود قرار دهید.
- با انگشتان پا حوله را به طرف خودتان بکشید و رها کنید.
- پاشنه پای خود را روی زمین نگه دارید.
- با قرار دادن وزنه در انتهای حوله می‌توانید میزان مقاومت این تمرین را افزایش دهید.
بلند کردن پاشنه پا
- پنجه پای آسیب دیده را روی حوله‌ای که روی سکو است, قرار دهید.
- حوله را با انگشتان پا محکم جمع کنید و پا را پایین‌تر از سطح سکو بیاورید.
- برای بالا بردن، فقط از پای مخالف استفاده کنید سپس مجددا وزن خود را به پای آسیب دیده انتقال دهید و آنرا پایین بیاورید.
کشش ساق پا
- روی پنجه پا بایستید.
- پاشنه خود را به آرامی پایین بیاورید تا در ساق پای خود احساس کشش کنید.
- این حرکت را یک دقیقه نگه دارید و سپس رها کنید.
- توجه: شما می‌توانید این ورزش را فقط با یک پا انجام دهید.
کشش پلانتار فاسیا
- در مقابل دیوار بایستید.
- انگشتان پا را در مقابل دیوار بکشید و سعی کنید زانوی خود را به طرف دیوار ببرید تا احساس کشش ملایمی زیر پای خود بکنید.
- این حرکت را نگه دارید و سپس رها کنید.
شل کردن عضله پالانتار فاسیا
- روی یک صندلی تکیه بدهید یک پا را روی زمین و پای دیگر را روی یک توپ تنیس بگذارید کمر را در حالت عادی (کمی خمیده) قرار دهید.
- توپ را زیر قوس پا قرار دهید.
