اگر چنانچه از کمر درد یا سیاتیک ناشی از دیسک کمر رنج می‌برید می‌توانید به کمک فیزیوتراپی این درد را مدیریت کنید. در مواقعی که شیوه‌های درمانی محافظه کارانه همچون فیزیوتراپی یا تزریق دارو در بازگرداندن قدرت تحرک ستون فقرات بدون ایجاد درد ناتوان باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.
لامینکتومی و دیسککتومی کمر یک عمل جراحی است که برای کاهش درد و بهبود تحرک کمر بیمار توسط جراح ارتوپدی یا نورولوژیک انجام می‌شود. در لامینوکتومی و دیسککتومی ستون فقرات دیسک و مواد استخوانی که باعث ایجاد فشار بر روی عصب‌های ستون فقرات می‌شود بریده و برداشته می‌شود.
می‌توان پس از انجام لامینکتومی و دیسککتومی کمر از مزایای فیزیوتراپی برای کمک به بهبودی کامل بهره‌مند شد. از جمله اهداف توانبخشی کمر پس از عمل جراحی شامل بازیابی کامل دامنه‌ی حرکتی و قدرت در ستون فقرات و کمک به بیمار برای بازگشت به سبک زندگی قبلی خود است. همچنین متخصص فیزیوتراپی به شما در تهیه یک برنامه ورزشی برای پیشگیری از بروز مشکلات بعدی در قسمت ستون فقرات کمک می‌کند.
مسلما هیچ کس نمی‌خواهد که تحت جراحی دیسک کمر قرار بگیرد اما بعضی‌اوقات این امر اجتناب‌ناپذیر است. طبیعتاً تلاش برای استفاده از داروها و شیوه‌های درمانی جایگزین همیشه اولین اقدامی است که همگی به دنبال آن هستند. اگر چنانچه مدتی است که از درد کمر رنج می‌برید و از گزینه‌های درمانی موجود استفاده کرده اما تفاوت چندانی نکرده‌اید در این صورت شاید لازم باشد که کمر خود را به تیغ جراحی بسپارید.
با این حال، بیشتر افرادی که برای درمان دیسک کمر خود به عمل جراحی ارجاع داده می‌شوند، سؤالات زیادی دارند. متداول‌ترین سؤال این دسته از افراد است که “چه مدت طول می‌کشد تا فرد از عمل جراحی دیسک بهبود یابد؟“ در پاسخ به این افراد بایستی گفت که متأسفانه هیچ پاسخ واضح و دقیقی برای این سوال وجود ندارد.
کمر انسان بسیار حساس و پیچیده است لذا مدت زمان لازم برای بهبودی پس از عمل جراحی باتوجه به فیزیولوژی بیمار، نوع عمل جراحی انجام شده، و مواردی از این قبیل متفاوت خواهد بود. البته هرچند ممکن است که در مورد این موضوع کاملاً نگران باشید اما بهتر است بدانید تا زمانی که از دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های پزشک جراح خود پیروی کنید هیچ جای نگرانی نخواهد بود و می‌توانید بطور کامل بهبودی خود را بدست آورید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌‌ی مراقبتهای بعد از عمل جراحی دیسک و یا رزرو نوبت در مطب دکتر حیدریان می‌توانید با شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۸۶۶۶۱۹ – ۰۲۱۸۸۸۶۶۶۲۹ – ۰۲۱۸۸۸۶۶۶۳۹ تماس حاصل فرمایید.
روند توانبخشی و بهبودی پس از عمل جراحی دیسک کمر
اگر چنانچه عمل جراحی دیسک کمر انجام داده‌اید بهتر است با دقت به توصیه‌ها و راهنمایی‌هایی که در زیر در خصوص کارهایی که در فیزیوتراپی قرار است انجام دهید توجه کنید. قبل از شروع فیزیوتراپی یا هر برنامه ورزشی دیگری حتما ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا از بی‌خطر بودن آن مطمئن شوید.
اصلاح پوسچرال یا وضعیت ستون فقرات
بعد از عمل جراحی دیسک کمر بایستی سعی کنید که به هنگام نشستن یا ایستادن وضعیت مناسب خود را حفظ کنید. در این مواقع، کنترل پوسچر یا همان وضعیت بدن بسیار مهم است زیرا این کار باعث می‌شود تا کمر در بهترین وضعیت و حالت خود قرار گیرد و از دیسک کمر و عضلات در حال التیام محافظت کند.
با مراجعه به فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست نحوه‌ی صحیح نشستن را به شما آموزش می‌دهد تا از این طریق بتوانید ستون فقرات خود را در بهترین وضعیت قرار دهید. همچنین اصلاح طرز نشستن و خودداری از لم دادن بیش از حد نیز می‌تواند به شما در حفظ وضعیت مناسب کمر کمک کند.
دستیابی به وضعیت مناسب و حفظ آن یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانید برای محافظت از کمر و جلوگیری از بروز کمر دردهای بعدی انجام دهید.
برنامه‌ریزی برای پیاده‌روی
پیاده روی یکی از بهترین تمریناتی است که می‌توانید بعد از جراحی لامینکتومی کمر یا جراحی دیسککتومی انجام دهید. دلیل این کار این است که راه رفتن باعث بهبود جریان خون در بدن می‌شود و از این طریق به شما کمک می‌کند تا روند اکسیژن‌رسانی و مواد مغذی به عضلات و بافت‌های ستون فقرات بهبود یابد.
پیاده‌روی همچنین به بهبود سلامت قلب و عروق بیمار نیز کمک می‌کند و باعث می‌شود تا قلب و ریه‌های فرد پس از جراحی دیسک کمر به درستی کار کنند.
بهترین نکته در مورد پیاده روی بعد از عمل جراحی دیسک کمر این است که پیاده‌روی ورزشی قائم است لذا به طور طبیعی ستون فقرات فرد به هنگام راه رفتن در وضعیت خوبی قرار خواهد گرفت. این کار به محافظت از دیسک‌های کمر در برابر مشکلات آتی کمک می‌کند.
شاید در ظاهر شروع برنامة پیاده‌روی پس از جراحی کمر آسان به نظر برسد و پیش خود فکر کنید که برای انجام این کار تنها کافیست که بیرون رفته و راه بروید و تمام، اما شاید موارد و نکاتی ظریفی باشد که شما از آن خبر نداشته باشید لذا از فیزیوتراپیست خود بخواهید تا در این زمینه به شما کمک کند و در تنظیم و تهیه‌ی یک برنامه متناسب با شرایط خاص و نیازهایتان شما را راهنمایی کند.
شنای روی زمین
شنای روی زمین یکی از ساده‌ترین و در عین حال مؤثرترین تمرین برای محافظت از دیسک کمر پس از جراحی لامینکتومی است. این حرکت پشت دیسک‌های در حال بهبود را فشرده کرده و در قرار گرفتن آنها در سر جای مناسب خود به شما کمک می‌کند. همچنین شنای روی زمین به بهبود توانایی شما در خم کردن کمر نیز کمک می‌کند.
برای انجام این حرکات به شکل زیر عمل کنید:
- بر روی شکم روی یک تشک یوگا دراز بکشید و هر دو دست را صاف بروی زمین در زیر شانه‌های خود قرار دهید.
- در این حالت، کمر و باسن خود شل کنید و از بازوهای خود برای بلندکردن بالاتنه استفاده کنید. فراموش نکنید که به هنگام بلند کردن سر و سینه خود نباید قسمت پایین تنه و کمر از کف تشک جدا شود. در این حالت باید فشار اندکی در قسمت کمر خود احساس کنید.
- به مدت ۲ ثانیه در این حالت بدن خود را حفظ کرده و سپس به آرامی بدن خود را پایین بیاورید.
- این حرکت را ۱۰ تا ۱۵ بار تکرار کنید.
حتما قبل از شروع این تمرین با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که بعد از انجام عمل جراحی لامینکتومی کمر و جراحی دیسککتومی ، انجام این کار بی خطر است.
حرکت صاف بالا بردن یک پا
یکی از اهداف استفاده از فیزیوتراپی پس از جراحی لامینکتومی و دیسککتومی دیسک کمر ممکن است تقویت قدرت و پایداری عضلات کمر بیمار باشد. این حرکت ورزشی می‌تواند باعث تقویت پشتیبانی سیستم عضلانی کمر از ستون فقرات شود.
حرکت صاف بالا بردن یک پا یک تمرین عالی برای بهبود کمر درد است.
برای انجام این تمرین به شکل زیر عمل کنید:
- روی شکم (دمر) دراز بکشید، عضلات شکم خود را منقبض کنید و یکی از پاها را به آرامی به هوا بلند کنید.
- پا را بصورت صاف و کشیده به مدت ۲ ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی آن را پایین بیاورید.
- این حرکت را ۱۰ تا ۱۵ بار تکرار کنید.
می‌توانید این حرکت می‌تواند را یک یا دو بار در روز انجام دهید اما حتما قبل از شروع آن ابتدا با فیزیوتراپیست خود تماس بگیرید و از بی‌خطر بودن آن اطمینان حاصل کنید.
تمرین فیزیوتراپی عصب سیاتیک
اگر چنانچه قبل از عمل جراحی دیسک کمر بر اثر درد کمر در قسمت پاها احساس درد داشتید در این صورت ممکن است دچار سیاتیک یا تحریک عصب سیاتیک شده باشید. گاهی ممکن است که بعد از عمل جراحی متوجه شوید که به هنگام صاف کردن احساس خشکی و گرفتگی می‌کنید. این حالت ممکن است نشانة به هم پیوسته شدن ریشه عصب سیاتیک باشد که یک مشکل شایع در مبتلایان به سیاتیک محسوب می‌شود.
بعد از عمل جراحی لامینکتومی و دیسککتومی کمر ممکن است که به منظور کشش و بهبود نحوه حرکت عصب سیاتیک در کمر، فیزیوتراپیست انجام یکسری تمرینات خاص مربوط به عصب سیاتیک را به شما توصیه کند. این تمرینات و حرکات ورزشی به رهایی ریشه عصب به هم جسبیده سیاتیک کمک کرده و امکان تحرک طبیعی را برای بیمار فراهم می‌کند.
برای انجام این حرکات به شکل زیر کار کنید:
- به پشت دراز بکشید و یکی از زانوها را به سمت بالا خم کنید.
- با دستان خود زیر زانو را بگیرید و به کمک آنها زانو را صاف کنید.
- بعد از اینکه بطور کامل زانوی خود را صاف کردید ۵ بار مچ پا را خم کرده و سپس صاف کنید. پس از این کار پا را زمین بگذارید. سپس به حالت شروع برگردید.
- این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
می‌توانید این تمرین را چندین بار در خانه انجام دهید تا به شما در بهبود نحوه حرکت و سر خوردن آن در کمر و پاها کمک کند.
فلکسیون (خم کردن) کمر بصورت طاق‌باز
پس از عمل جراحی دیسک کمر، ممکن است متخصص فیزیوتراپی انجام یکسری تمرینات ملایم مربوط به کمر را برایتان تجویز کند. این حرکات تمرینی می‌توانند به شما کمک کنند تا بدون خطر و با ایمنی بیشتری در عضلات کمر کشش ایجاد کنید. همچنین می‌توان از این حرکات ملایم برای کشش بافت اسکار ایجاد شده در ناحیه کمر بر اثر برش جراحی استفاده کرد.
فلکسیون کمر بصورت طاق‌باز یکی از ساده‌ترین کارهایی است که می‌توانید برای بهبود دامنه تحرک کمر بعد از جراحی دیسک انجام دهید. برای انجام این تمرین به شکل زیر عمل کنید:
- به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید.
- به آرامی زانوهای خم شده خود را به سمت سینه بالا بگیرید و آنها را با هر دو دست بگیرید.
- به آرامی زانوها را به سمت سینه بکشید و به مدت ۱ تا ۲ ثانیه آنها را در این وضعیت نگه دارید.
- به آرامی زانوها را پایین بیاورید و به حالت اولیه بازگردید.
می‌توانید این حرکت تمرینی ۱۰ بار تکرار کنید. در صورت تشدید شدن درد در ناحیه کمر، باسن یا پاها حتماً تمرین را متوقف کنید.
تیلت خلفی لگن
ممکن است که پس از جراحی لامینکتومی و دیسککتومی کمر، متخصص فیزیوتراپی تمریناتی را برای کمک به بهبود قدرت شکم تجویز کند. یکی از تمرینات برای شروع بهبود نحوه انقباض عضلات شکمی و هسته‌ای، تیلت خلفی لگن است.
برای اجرای تیلت خلفی لگن به شکل زیر عمل کنید:
- به پشت دراز بکشید و هر دو زانوی خود را خم کنید.
- به آرامی لگن خود را به سمت عقب بکشید انگار که می‌خواهید کمر خود را روی کف زمین صاف کنید.
- به هنگام کج کردن (تیلت) لگن خود در این حالت عضلات شکم خود را منقبص کنید و به مدت ۲ ثانیه در این حالت بمانید.
- به آرامی لگن خود را آزاد کنید تا به موقعیت شروع برگردد.
- می‌توانید حرکت تیلت خلفی لگن را ۱۰ تا ۱۵ تکرار کنید.
اجرای صحیح این تمرین دشوار است بنابراین قبل از شروع حتماً از فیزیوتراپیست خود کمک بگیرید تا از خطاهای رایج که ممکن است باعث عدم‌کارآیی این تمرین شود، خودداری کنید.
تقویت عضلات ران و هسته
پس از تسلط بر اجرای تیلت خلفی لگن، این بار می‌توانید برنامة تمرینی خود برای تقویت شکم و عضلات هسته‌ای را توسعه دهید. می‌توانید برنامه ورزشی خود را شامل انجام حرکات خاص مربوط به لگن و پاها در ضمن حفظ موقعیت لگن در حالت خنثی کنید.
می‌توانید از تمرینات پیشرفته تقویت مفصل ران ممکن است برای کمک به شما در کسب قدرت و ثبات در ماهیچه‌های موجود در ناحیه لگن و کمر استفاده کنید. فیزیوتراپیست می‌تواند به شما در انتخاب بهترین تمرینات متناسب با شرایطتان به شما کمک کند.
روش‌های مناسب بلند کردن اشیاء از روی زمین و بازگشت به فعالیتهای کاری
پس از آن که قدرت تحرک خود را در ناحیه کمر، مفاصل ران و عضلات هسته‌ای بدن بدست آوردید شاید دیگر زمان آن باشد که به سر کار بازگردید و فعالیتهای سابق خود را مجددا از سر بگیرید. بسته به نوع شغلی که دارید بایستی بر روی تکنیک‌های مناسب بلند کردن اجسام از روی زمین کار کنید. اگر چنانچه شغل شما طوری است که مجبورید زمان زیادی را پشت میز یا کامپیوتر بنشینید در این صورت بایستی یک ارزیابی ارگونومیک از وضعیت خود انجام دهید.
حتماً قبل از بازگشت به کار ابتدا با پزشک و فیزیوتراپیست خود همکاری نزدیکی داشته باشید تا اطمینان حاصل کنید که انجام این کار برای شما هیچگونه خطری ندارد و آمادگی لازم برای انجام کارهای عادی و تفریحی را دارید.
غالبا پس از جراحی دیسک کمر مانند لامینکتومی و دیسککتومی دستیابی به بهبودی کامل دشوار است. می‌توانید از طریق همکاری با پزشک و متخصص فیزیوتراپی از بهبود دامنه تحرک کمر، قدرت و تحرک عملکردی خود اطمینان حاصل کنید تا هرچه زودتر و با آسودگی خاطر به سطح عملکرد قبلی خود بازگردید.
۳ نکته مهم دیگر در مورد مراقبت از دیسک کمر بعد از عمل
بایستی از این واقعیت آگاه باشید که این نکات فقط به عنوان یک راهنمایی ارائه می‌شود و لزوما رعایت آنها اجباری نیست. علاوه بر این، رعایت این نکات در التیام و بهبودی شما کار غیرعادی نمی‌کنند بلکه آنها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مدت زمان لازم برای رسیدن به بهبودی را کاهش می‌دهند. مهم‌تر از همه این است که از دستورالعمل‌های پزشک جراح پیروی کنید. معمولا جراح برنامه خاصی را متناسب با وضعیت بیمار تنظیم می‌کند. این ۳ نکته عبارتند از:
از قسمت جراحی شده‌ی کمر محافظت کنید
بایستی از قسمتی از کمر که تحت جراحی قرار گرفته و ستون فقرات خود در برابر فشارهای ناخواسته محافظت کنید و این کار تنها با استراحت کردن محقق می‌شود. گاهی شاید فرد وسوسه شود که در اسرع وقت دوباره به سر کار بازگردد یا مجدداً در انجام ورزش‌های جسمانی شرکت کند اما بهتر است که بدانید هیچکدام از این موارد به نفع شما نیستند. در این زمان شما باید وقت خود صرف استراحت و بهبودی کنید زیرا اگر بیش از اندازه به خود فشار بیاورید ممکن است که عمل جراحی شما موفقیت‌آمیز نباشد و با شکست مواجه شود. نباید تا بهبودی کامل به خودتان فشار بیاورید. لازم به ذکر است که تنها زمانی می‌توانید که فعالیتهای جسمانی خود را از سر بگیرید که پزشک جراح این اجازه را به شما داده باشد.
فیزیوتراپی
به احتمال زیاد بعد از عمل جراحی دیسک کمر، فرد به فیزیوتراپی ارجاع داده می‌شود. متأسفانه، بسیاری از افراد که برای دریافت دستورالعمل‌های توانبخشی به فیزیوتراپی مراجعه می‌کنند اما هیچکدام از این موارد را رعایت نمی‌کنند. اگر می‌خواهید سریعتر بهبودی خود را پس از عمل جراحی دیسک کمر به دست آورید بایستی حتما نکاتی را که فیزیوتراپیست به شما می‌گوید را به دقت رعایت کنید و به برنامه و شرکت در جلسات فیزیوتراپی و همچنین انجام تکالیف خواسته شده پایبند و متعهد باشید. رعایت این نکات تاثیر بسزایی در مدت زمان لازم برای بهبودی شما دارد.
هیدراتاسیون و تغذیه
حتما از وجود اکسیژن کافی و سرشاربودن از ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری در خون خود اطمینان حاصل کنید. وجود این موارد باعث می‌شود که خون آزادانه در بدن جریان داشته باشد و مواد مغذی حیاتی را به محل جراحی برساند و به بهبودی آن کمک کند. سعی کنید در این دوران زیاد از سبزیجات و میوه‌ها استفاده کنید و همیشه در کنار خود آب داشته باشید. این کار باعث می‌شود که در تمام طول روز آبرسانی کافی به بدن داشته باشید، با التهاب پس از جراحی مبارزه کرده و بدن خود را برای بهبودی تشویق کرده باشید.
